Soru:
Mustafa Kemal, Fransız İhtilali'nin "laiklik" anlayışından nasıl etkilenmiştir? Bu etkinin Türk Devrimi'ndeki yansımaları neler olmuştur? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Laiklik, Fransız İhtilali'nin kiliseye karşı verdiği mücadeleden doğan temel bir ilkedir. Mustafa Kemal'in bu ilkeden nasıl faydalandığını adım adım görelim.
- ➡️ 1. Adım: Fransız Laiklik Modelini Anlama: Fransız İhtilali, devlet işlerini din işlerinden ayırarak (sekülerizm), akıl ve bilimi ön plana çıkaran bir yönetim modeli getirmiştir. Kilisenin siyasi gücü kırılmıştır.
- ➡️ 2. Adım: Mustafa Kemal'in Osmanlı'daki Din-Devlet İlişkisini Analizi: Mustafa Kemal, Osmanlı Devleti'nde din (İslam) ve devletin iç içe geçmiş olmasının (teokratik yapı), çağdaşlaşmanın ve bilimsel gelişmelerin önünde bir engel olduğunu düşünüyordu.
- ➡️ 3. Adım: Fransız Modelinden Uyarlama: Mustafa Kemal, Fransız modelinden esinlenerek, din ve devlet işlerini birbirinden ayırmayı hedefledi. Ancak bunu yaparken, İslam dinine doğrudan bir karşıtlık yerine, dini siyasetin dışına çıkarmayı ve inanç özgürlüğünü güvence altına almayı amaçladı.
- ➡️ 4. Adım: Türk Devrimi'ndeki Somut Yansımaları: Bu etki;
- Saltanat ve Halifeliğin kaldırılması,
- Tekke ve zaviyelerin kapatılması,
- Medeni Kanun'un kabulü (dini hukuk yerine laik hukuk),
- Ve Anayasa'ya "Türkiye Devleti'nin laik olduğu" maddesinin girmesi şeklinde gerçekleşmiştir.
✅ Sonuç olarak, Mustafa Kemal, Fransız İhtilali'nin laiklik anlayışını, Türk toplumunun ihtiyaçlarına uyarlayarak benimsemiş ve bu ilke, Türkiye Cumhuriyeti'nin temel taşlarından biri haline gelmiştir.
