Soru:
Fransız İhtilali'nin "özgürlük" (liberté) fikri, Mustafa Kemal'in fikir hayatını ve Milli Mücadele sürecini hangi yönlerden etkilemiştir? Bu etkiyi, aşağıdaki kavramlar üzerinden açıklayınız:
- a) Ulusal Bağımsızlık
- b) Kişisel Özgürlükler ve Cumhuriyetçilik
Çözüm:
💡 Bu soru, "özgürlük" kavramının hem kolektif (ulusal) hem de bireysel boyutlarını anlamamızı gerektirir.
- ➡️ Adım a) Ulusal Bağımsızlık: Fransız İhtilali'nin özgürlük fikri, bir ulusun kendi kaderini tayin hakkını da içerir. Mustafa Kemal, bu fikirden hareketle, Milli Mücadele'yi "Ya istiklal, ya ölüm!" parolasıyla başlatmıştır. Amasya Genelgesi'nde "vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğunu" ilan etmesi, ulusal özgürlük mücadelesinin manifestosudur. Misak-ı Milli ile çizilen sınırlar, bu bağımsız ve özgür vatanın coğrafi ifadesidir.
- ➡️ Adım b) Kişisel Özgürlükler ve Cumhuriyetçilik: Özgürlük, sadece ulusal düzeyde değil, birey düzeyinde de geçerlidir. Mustafa Kemal, saltanatın kaldırılması ve cumhuriyetin ilanı ile bireyleri padişahın "kulu" olmaktan çıkarıp, hak ve özgürlüklere sahip "vatandaş" statüsüne yükseltmiştir. Cumhuriyet rejimi, seçme ve seçilme hakkı, basın özgürlüğü (belirli sınırlar içinde) ve düşünce özgürlüğü gibi kişisel özgürlüklerin teminatı olarak görülmüştür.
✅ Sonuç olarak, Fransız İhtilali'nin özgürlük anlayışı, Mustafa Kemal için hem dışa karşı tam bağımsızlık, hem de içeride vatandaşlar için hürriyet anlamına gelmiş ve bu iki boyut da onun fikir ve eylemlerine yön vermiştir.
