İç tenkit ve dış tenkit arasındaki farklar

Coğrafya dersinde bir öğrenci, 16. yüzyıla ait bir haritayı incelemektedir. Bu haritanın üzerinde "Piri Reis - 1513" yazısı bulunmaktadır. Öğrenci, haritanın kenar notlarında Antarktika kıyılarının bugünkü uydu görüntülerine çok benzer şekilde çizildiğini okumuştur. Ancak, Antarktika'nın 1820'de keşfedildiği bilinmektedir.

Öğrencinin "Bu harita gerçekten Piri Reis tarafından 1513'te çizilmiş olabilir mi?" sorusu hangi tenkit türüne, "Haritada Antarktika'nın çizilmiş olması mantıklı ve tutarlı mı?" sorusu ise hangi tenkit türüne girer?

💡 Bu soruda, bir harita üzerinden hem belgenin kendisi hem de içeriği sorgulanmaktadır.

• ➡️ İlk Soru: "Bu harita gerçekten Piri Reis tarafından 1513'te çizilmiş olabilir mi?" sorusu, haritanın kökeni ve orijinalliği ile ilgilidir. Haritanın fiziksel yapısı, kullanılan malzeme, yazı stili ve tarihlendirmesi incelenir. Bu, kaynağın dış özelliklerine yönelik bir analizdir.
• ➡️ İkinci Soru: "Haritada Antarktika'nın çizilmiş olması mantıklı ve tutarlı mı?" sorusu, haritanın içeriğinin doğruluğu ile ilgilidir. Tarihsel kronoloji (Antarktika'nın keşif tarihi) ile haritadaki bilgi karşılaştırılarak bir çelişki olup olmadığı araştırılır. Bu, kaynağın içerdiği bilgilerin analizidir.

✅ Sonuç: İlk soru Dış Tenkit, ikinci soru ise İç Tenkit kapsamındadır.