Yardımcı eylemle kurulan birleşik fiillerin yazımı (etmek, olmak)

"Yaptığı şaka herkesi çok güldürdü ve ortamı hemen neşe (etmek)." cümlesinde parantez içinde verilen yardımcı eylemle kurulacak birleşik fiil nasıl yazılmalıdır?

💡 Bu soruda, "neşe" ismi ile "etmek" yardımcı eyleminin nasıl birleşeceğini bulmamız gerekiyor. Temel kuralımızı hatırlayalım: İsim soylu sözcük ve yardımcı eylem gerçek anlamını koruyor mu?

• ➡️ İlk adım, sözcüklerin anlamını kontrol etmek: "Neşe" sevinç, keyif demektir. "Etmek" ise yapmak anlamına gelir. "Neşe etmek" ifadesi "neşe yapmak, neşeyi oluşturmak" gibi gerçek bir anlam taşımaz. Bu ifade, dilimize "neşelenmek, keyifli bir hale gelmek" anlamında yerleşmiş kalıplaşmış bir birleşik fiildir.
• ➡️ İkinci adım, kuralı uygulamak: Birleşen sözcüklerden en az biri (burada her ikisi de) gerçek anlamını yitirdiği için birleşik fiil bitişik yazılır.

✅ Doğru yazım: "neşelendirdi" veya kalıplaşmış haliyle "neşelendi" olabilirdi ancak verilen kök üzerinden gidersek, "neşe" + "etmek" = neşetmek şeklinde bitişik yazılır. Cümleye uyarladığımızda: "... ortamı hemen neşetti." olur.