Soru:
"Dışarısı çok soğuk, lütfen içeri gel." cümlesinde "içeri" kelimesi neden bir yer-yön zarfıdır ve bu tür zarflar neden ek almaz? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için "içeri" kelimesinin cümledeki görevine ve aldığı eklere bakmalıyız.
- ➡️ İlk Adım: "içeri" kelimesi, fiile (gel) yönelik bir yön belirtmektedir. "Nereye gel?" sorusuna cevap verir: içeri gel.
- ➡️ İkinci Adım: Kelimeyi incelediğimizde herhangi bir çekim eki (-i, -e, -de, -den) almadığını görürüz. Yalın haldedir.
- ➡️ Üçüncü Adım: Yer-yön zarfları, isim soylu kelimelerden oluşmalarına rağmen kalıplaşmışlardır. Bu kalıplaşma sonucu bir isim gibi çekim eki almazlar ve doğrudan zarf görevi üstlenirler.
- ➡️ Dördüncü Adım: Eğer ek alsalardı (örneğin, "içeriye"), artık bir isim olurlar ve cümle içinde ismin hallerine göre (yalın, belirtme, yönelme) çekimlenirlerdi. Zarflık özelliklerini kaybederlerdi.
✅ Sonuç: "içeri" kelimesi, fiilin yönünü belirten ve ek almadığı için yer-yön zarfı olarak görev yapan bir kelimedir.
