Soru:
"Yukarı çıkmak için merdivenleri kullandı." cümlesindeki "yukarı" sözcüğünün türü nedir? Bu sözcük neden bir çekim eki almamıştır?
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için sözcüğün cümledeki işlevine ve aldığı eklere bakmamız gerekir.
- ➡️ 1. Adım: Sözcüğün Görevi - "yukarı" sözcüğü, "çıkmak" fiilinin yönünü belirtmektedir. Fiili nitelediği için bir zarftır.
- ➡️ 2. Adım: Ek Durumu - Sözcük, herhangi bir çekim eki (-i, -e, -de, -den) almamıştır. Olduğu gibi kullanılmıştır.
- ➡️ 3. Adım: Neden Ek Almaz? - Yer-yön zarfları, fiillerin yönünü gösteren kalıcı kavramlardır. Ek alırlarsa (örneğin, "yukarıya"), isimleşirler ve cümlede "yönelinen bir yer" anlamı kazanırlar. Bu cümlede amaç, fiilin yönünü göstermektir, bu nedenle ek almaz. \( \text{Zarf} = \text{Yalın Hal} \)
✅ Sonuç: "yukarı" sözcüğü, çekim eki almadığı ve bir fiilin yönünü belirttiği için yer-yön zarfıdır.
