Soru: Aşağıdaki dörtlüklerden hangisi cinaslı mani özelliği taşımaktadır?
1. Gül dalında gülmez oldu
Bülbül sesin bulmaz oldu
Sevdiğimden ayrı düştüm
Gönlüm huzur bulmaz oldu
2. Bahçede açan güller
Kokuları siner ellere
Sevdiğim güzel yüzlü
Gözleri değer pahalılara
3. Elma attım yuvarlandı
Gitti bir yana yuvarlandı
Benim sevdiğim güzel
O da bana yuvarlandı
Çözüm: Cinaslı mani, aynı sözcüğün farklı anlamlarda kullanıldığı veya benzer sesli sözcüklerin yer aldığı manilerdir. İnceleyelim:
1. Dörtlükte 'gül' (çiçek) ve 'gülmez' (gülmek fiili), 'bulmaz' ve 'bulmaz' aynı anlamda tekrar edilmiş, cinas yok.
2. Dörtlükte 'güller' (çiçek) ve 'güzel' (sıfat) arasında ses benzerliği var ama cinas için aynı sözcüğün farklı anlamda kullanılması gerekir; burada doğrudan cinas yok.
3. Dörtlükte 'yuvarlandı' sözcüğü üç kez tekrar edilmiş: ilk iki dizede elmanın fiziksel hareketi, üçüncü dizede ise mecazi anlamda 'aşık olmak' anlamında kullanılmış. Bu, aynı sözcüğün farklı anlamlarda kullanılmasıyla cinas oluşturur. Doğru cevap: 3. dörtlük.
