Soru:
Bir ailede, hem anne hem de baba "Orak Hücreli Anemi" adlı kalıtsal hastalık için taşıyıcıdır (heterozigot). Bu çiftin çocuklarının hasta olma olasılığı nedir? (Orak Hücreli Anemi çekinik bir alelle kalıtılır, sağlıklı aleli "A", hastalık alelini "a" ile gösteriniz.)
Çözüm:
💡 Bu bir kalıtım modeli sorusudur. Çekinik bir hastalıkta, bireyin hasta olması için her iki alelinin de hastalık aleli (a) olması gerekir.
- ➡️ İlk adım, ebeveynlerin genotiplerini belirlemektir. Anne ve baba taşıyıcı olduğuna göre genotipleri ikisi de Aa'dır.
- ➡️ İkinci adım, bir Punnett karesi oluşturmaktır. Ebeveynlerin gametleri (yumurta/sperm) A ve a olabilir.
- ➡️ Punnett karesini dolduralım:
- Anne A gameti + Baba A gameti → AA (Sağlıklı)
- Anne A gameti + Baba a gameti → Aa (Taşıyıcı)
- Anne a gameti + Baba A gameti → Aa (Taşıyıcı)
- Anne a gameti + Baba a gameti → aa (Hasta)
- ➡️ Dördüncü adım, olasılıkları hesaplamaktır. 4 olasılıktan 1 tanesi hasta (aa) fenotipine sahiptir.
✅ Sonuç: Bu ailenin çocuklarının %25 (1/4) olasılıkla hasta olma ihtimali vardır.
