Soru:
Kan plazmasının temel bileşenleri nelerdir? Bu bileşenlerin oranları ve işlevleri hakkında kısaca bilgi veriniz.
Çözüm:
💡 Kan plazması, kanın sıvı kısmını oluşturan ve şekilli elemanları (alyuvar, akyuvar, trombosit) taşıyan bir matristir. Bileşimini ve işlevlerini adım adım inceleyelim.
- ➡️ Su (%90-92): Plazmanın en büyük kısmını oluşturur. Besin maddelerini, hormonları ve atık ürünleri taşımak için bir çözücü görevi görür. Aynı zamanda vücut ısısının düzenlenmesine yardımcı olur.
- ➡️ Proteinler (%7-8): Plazmanın katı kısmının çoğunluğunu oluşturur. Başlıca proteinler şunlardır:
- Albümin: Kanın osmotik basıncını düzenleyerek sıvının kan damarları içinde kalmasını sağlar.
- Globülinler: Bağışıklık tepkisinde (antikorlar) ve bazı maddelerin taşınmasında görev alır.
- Fibrinojen: Kan pıhtılaşmasında kritik bir rol oynar. Yaralanma durumunda fibrine dönüşerek pıhtının temel ağını oluşturur.
- ➡️ Diğer Bileşenler (%1-2): Bunlar arasında glikoz, amino asitler, lipidler, vitaminler, hormonlar, elektrolitler (Na\(^+\), K\(^+\), Cl\(^-\)) ve atık ürünler (üre, CO\(_2\)) bulunur.
✅ Sonuç olarak, kan plazması büyük oranda sudan oluşan, içinde hayati proteinler ve diğer maddeleri barındıran, taşıma, düzenleme ve koruma işlevleri olan karmaşık bir sıvıdır.
