Matematikte işlem yaparken hangi işlemi önce yapacağımıza işlem önceliği kuralları karar verir. Bu kuralları bilmezsek aynı problemi çözen iki kişi farklı sonuçlar bulabilir.
İşlemler şu sıraya göre yapılır:
Örnek 1: \( 12 + 6 \div 3 \) işlemini yapalım.
Sonuç: 14
Örnek 2: \( (15 - 5) \times 2 \) işlemini yapalım.
Sonuç: 20
Örnek 3: \( 24 \div 4 \times 2 \) işlemini yapalım.
Sonuç: 12
İşlem sırasını hatırlamak için şunu aklında tutabilirsin: PÇBT (Parantez, Çarpma/Bölme, Toplama/Çıkarma)
Bu kurala her zaman uymalıyız ki doğru sonuca ulaşalım!
Soru 1: Bir markette tanesi 3 TL olan kalemlerden 4 tane ve tanesi 5 TL olan defterlerden 2 tane alan Ece, kasiyere 25 TL verdi. Ece'nin para üstü olarak kaç TL alması gerekir?
a) 2 TL
b) 3 TL
c) 4 TL
d) 5 TL
Cevap: b) 3 TL
Çözüm: İşlem önceliğine göre önce çarpma işlemleri yapılır: (3 x 4) + (5 x 2) = 12 + 10 = 22 TL ödemesi gerekir. 25 - 22 = 3 TL para üstü alır.
Soru 2: \( 24 \div (12 - 2 \times 4) \) işleminin sonucu kaçtır?
a) 3
b) 6
c) 8
d) 12
Cevap: b) 6
Çözüm: Parantez içindeki işlemde öncelik çarpma işlemine aittir: 2 x 4 = 8. Sonra çıkarma: 12 - 8 = 4. En son bölme: 24 ÷ 4 = 6.
Soru 3: Bir sınıftaki 24 öğrenci, her biri 4 kişilik gruplara ayrılıyor. Daha sonra her grup 3'er problem çözüyor. Toplam kaç problem çözülmüştür?
a) 18
b) 24
c) 28
d) 32
Cevap: a) 18
Çözüm: Önce grup sayısı bulunur: 24 ÷ 4 = 6 grup. Sonra çarpma işlemi yapılır: 6 x 3 = 18 problem çözülmüştür. İşlem sırası: (24 ÷ 4) x 3 = 6 x 3 = 18.
Soru 4: \( 5 + 3 \times 2^2 \) işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
a) 32
b) 22
c) 17
d) 64
Cevap: c) 17
Çözüm: İşlem önceliği sırasına göre önce üslü ifade hesaplanır: \( 2^2 = 4 \). Sonra çarpma: 3 x 4 = 12. En son toplama: 5 + 12 = 17.