Merhaba! İstatistikle ilgili önemli bir kavram olan göreli sıklık konusunu öğreneceğiz. Bu kavram, bir olayın ne sıklıkta gerçekleştiğini anlamamızı kolaylaştırır.
Bir veri grubunda, her bir verinin kaç kez tekrar ettiğine o verinin sıklığı (frekansı) denir. Örneğin, bir sınıftaki öğrencilerin göz renklerini saydığımızda, "mavi" 8 kez, "kahverengi" 12 kez geçiyorsa, mavinin sıklığı 8, kahverengininki ise 12'dir.
Göreli sıklık, bir verinin sıklığının, toplam veri sayısına bölünmesiyle elde edilir. Yani, o verinin tüm veriler içindeki oranını gösterir. Bunu genellikle yüzde (%) veya kesir olarak ifade ederiz.
Göreli sıklığı bulmak için kullanacağımız formül şudur:
\( \text{Göreli Sıklık} = \frac{\text{Bir verinin sıklığı (frekansı)}}{\text{Tüm verilerin toplam sayısı}} \)
Bir sınıfta 25 öğrenci olduğunu ve yapılan bir anketle en sevdikleri meyveleri belirlediğimizi düşünelim. Veriler aşağıdaki gibi olsun:
Toplam veri sayısı: 10 + 8 + 7 = 25
Şimdi her bir meyvenin göreli sıklığını hesaplayalım:
Bu sonuçlar bize, sınıfın %40'ının elmayı, %32'sinin muzu, %28'inin ise çileği en sevdiği meyve olarak seçtiğini gösterir.
Özetle: Göreli sıklık, bir olayın ne kadar sık gerçekleştiğini, toplam duruma göre oranlayarak bulduğumuz bir ölçüdür. Bu sayede verileri daha anlamlı hale getiririz.
Soru 1: Bir sınıftaki 24 öğrencinin en sevdiği meyvelerle ilgili bir anket yapılmıştır. Ankete göre 6 öğrenci elma, 8 öğrenci muz, 4 öğrenci çilek ve 6 öğrenci portakalı en sevdiği meyve olarak belirtmiştir. Buna göre muzu en sevdiği meyve olarak belirten öğrencilerin göreli sıklığı nedir?
a) 1/4
b) 1/3
c) 1/2
d) 2/3
Cevap: b) 1/3
Çözüm: Göreli sıklık, bir verinin sıklığının tüm veri sayısına oranıdır. Muzun sıklığı 8, toplam veri sayısı 24'tür. Göreli sıklık = 8/24 = 1/3'tür.
Soru 2: Bir çiftçi, bahçesindeki ağaçlardan topladığı meyveleri saymıştır: 30 armut, 50 elma, 20 kayısı. Buna göre kayısıların göreli sıklığını bulunuz.
a) 0.10
b) 0.15
c) 0.20
d) 0.25
Cevap: c) 0.20
Çözüm: Toplam meyve sayısı: 30 + 50 + 20 = 100. Kayısıların sıklığı 20'dir. Göreli sıklık = 20/100 = 0.20 veya %20'dir.
Soru 3: Bir mağazada bir hafta boyunca satılan ayakkabı numaralarının sıklık tablosu aşağıdaki gibidir:
38 numara: 12 çift
39 numara: 18 çift
40 numara: 15 çift
41 numara: 5 çift
Bu verilere göre 40 numara ayakkabıların göreli sıklığı aşağıdakilerden hangisidir?
a) 0.25
b) 0.30
c) 0.35
d) 0.40
Cevap: b) 0.30
Çözüm: Toplam satış: 12 + 18 + 15 + 5 = 50 çift. 40 numaranın sıklığı 15'tir. Göreli sıklık = 15/50 = 0.30 veya %30'dur.
Soru 4: Bir veri grubundaki bir değerin mutlak sıklığı 15, göreli sıklığı 0.25'tir. Buna göre bu veri grubundaki toplam veri sayısı kaçtır?
a) 40
b) 50
c) 60
d) 75
Cevap: c) 60
Çözüm: Göreli sıklık = Mutlak sıklık / Toplam veri sayısı formülü kullanılır. 0.25 = 15 / Toplam. Bu durumda Toplam = 15 / 0.25 = 60'tır.