6. Sınıf Türkiye'nin Doğal ve Beşerî Çevre Özellikleri Nelerdir?

Question

Türkiye'nin doğal ve beşerî özelliklerini birbirine karıştırıyorum. Doğal unsurların neler olduğunu ve insan eliyle yapılan beşerî unsurları tam olarak ayırt edemiyorum. Bu konuyu daha iyi anlamak için net örnekler arıyorum.

Answer 1

Türkiye'nin Doğal ve Beşerî Çevre Özellikleri

Çevremiz iki ana bölümden oluşur: Doğal Çevre ve Beşerî Çevre. Doğal çevre, insan eli değmemiş, kendiliğinden oluşmuş unsurlardır. Beşerî çevre ise insanlar tarafından doğal çevreye müdahale edilerek oluşturulmuş unsurlardır.

1. Doğal Çevre Özellikleri

Doğal çevre, doğada kendiliğinden bulunan unsurlardan oluşur. Türkiye'nin doğal çevre özellikleri şunlardır:

• Dağlar: Ağrı Dağı, Erciyes, Uludağ, Kaçkar Dağları gibi sıradağlar.
• Akarsular ve Göller: Kızılırmak, Yeşilırmak, Fırat, Dicle gibi nehirler ile Van Gölü, Tuz Gölü, Beyşehir Gölü.
• İklim: Ülkemizde Akdeniz, Karadeniz ve Karasal iklim gibi farklı iklim tipleri görülür.
• Bitki Örtüsü: Ormanlar (Karadeniz ormanları), makiler (Akdeniz'de), bozkırlar (İç Anadolu'da).
• Yaban Hayatı: Doğal yaşam alanlarında bulunan ayı, geyik, kartal, kelaynak gibi hayvanlar.

2. Beşerî Çevre Özellikleri

Beşerî çevre, insanların ihtiyaçlarını karşılamak için doğal çevreyi değiştirerek yaptığı her şeydir. Türkiye'nin beşerî çevre özellikleri şunlardır:

• Yerleşim Yerleri: Köyler, ilçeler, şehirler (İstanbul, Ankara, İzmir).
• Ulaşım Ağları: Köprüler (15 Temmuz Şehitler Köprüsü), otoyollar, tüneller, havalimanları, demiryolları.
• Tarım Alanları: Tarlalar, bağlar, bahçeler, seralar.
• Sanayi Tesisleri: Fabrikalar, organize sanayi bölgeleri.
• Tarihi ve Turistik Yapılar: Ayasofya Camii, Efes Antik Kenti, Peri Bacaları, Topkapı Sarayı.
• Barajlar ve HES'ler: Atatürk Barajı, Keban Barajı gibi enerji ve sulama amaçlı yapılar.

Sonuç: Doğal çevre ile beşerî çevre iç içedir. İnsanlar, yaşamlarını sürdürebilmek için beşerî çevreyi oluştururken doğal çevreye zarar vermemeye ve onu korumaya özen göstermelidir.

Answer 2

6. Sınıf Türkiye'nin Doğal ve Beşerî Çevre Özellikleri Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Bir grup öğrenci, Türkiye'nin doğal ve beşerî çevre özelliklerini araştırmaktadır. Aşağıdaki özelliklerden hangisi, doğrudan insanların doğal çevreyi değiştirerek oluşturduğu bir beşerî unsurdur?
a) Erciyes Dağı'nın volkanik bir dağ olması
b) Kızılırmak'ın Türkiye'nin en uzun nehri olması
c) İstanbul Boğazı'nın iki kıtayı birbirine bağlaması
d) Boğaziçi Köprüsü'nün iki yakayı birleştirmesi

Cevap: d) Boğaziçi Köprüsü'nün iki yakayı birleştirmesi
Çözüm: Doğal unsurlar, insan eli değmeden oluşan özelliklerdir (dağ, nehir, boğaz gibi). Beşerî unsurlar ise insanlar tarafından doğal çevreye yapılan müdahalelerle oluşturulur. Köprüler, insanların ulaşım ihtiyacını karşılamak için inşa ettiği beşerî yapılardır.

Soru 2: Türkiye'nin farklı bölgelerinde doğal çevre koşulları, beşerî faaliyetleri ve yerleşim özelliklerini doğrudan etkiler. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisinde, bir doğal unsurun yol açtığı beşerî bir sonuç doğru verilmiştir?
a) Karadeniz'in bol yağış alması → Büyükbaş hayvancılığın az olması
b) İç Anadolu'nun geniş düzlükler olması → Tahıl tarımının yaygın olması
c) Akdeniz'in uzun bir kıyı şeridine sahip olması → Madencilik faaliyetlerinin yoğunlaşması
d) Doğu Anadolu'nun yüksek ve engebeli olması → Nüfusun yoğun ve kentleşmenin fazla olması

Cevap: b) İç Anadolu'nun geniş düzlükler olması → Tahıl tarımının yaygın olması
Çözüm: İç Anadolu Bölgesi'nin geniş ovaları ve platoları (doğal unsur), buğday ve arpa gibi tahıl tarımı (beşerî faaliyet) için son derece elverişlidir. Diğer seçeneklerdeki neden-sonuç ilişkileri yanlıştır. Örneğin, Doğu Anadolu'nun engebeli yapısı nüfusun seyrek olmasının temel nedenidir.

Soru 3: Haritada işaretlenmiş bir bölge için aşağıdaki bilgiler veriliyor:
- Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır.
- Kıyı kesimlerde narenciye, iç kesimlerde tahıl tarımı yapılır.
- Deniz turizmi ve seracılık önemli ekonomik faaliyetlerdendir.

Verilen bu özellikler, Türkiye'nin hangi bölgesine ait olabilir?
a) Karadeniz Bölgesi
b) Doğu Anadolu Bölgesi
c) Akdeniz Bölgesi
d) İç Anadolu Bölgesi

Cevap: c) Akdeniz Bölgesi
Çözüm: Akdeniz ikliminin tipik özellikleri (yaz kuraklığı, ılık kışlar) verilmiştir. Bu iklim, narenciye tarımı, deniz turizmi ve seracılık için en uygun koşulları sağlar. Bu faaliyetler Akdeniz ve Ege kıyılarında yaygındır.