Türkler, tarihin eski dönemlerinde ana yurtları olan Orta Asya'dan dünyanın farklı bölgelerine büyük göçler yapmışlardır. Bu göçlerin birçok nedeni vardır:
Bu büyük göç hareketinin hem Türkler hem de dünya tarihi açısından önemli sonuçları olmuştur:
Soru 1: Aşağıdakilerden hangisi, Türklerin Orta Asya'dan göç etmelerinin temel nedenlerinden biri değildir?
a) Kuraklık ve iklim değişiklikleri
b) Hayvan hastalıkları ve otlakların yetersiz hale gelmesi
c) Denizcilikte ilerlemek ve ticaret yapmak istemeleri
d) Nüfusun hızla artması ve geçim kaynaklarının yetersiz kalması
Cevap: c) Denizcilikte ilerlemek ve ticaret yapmak istemeleri
Çözüm: Türkler, Orta Asya'da karasal bir iklimde ve bozkır kültüründe yaşamışlardır. Göçlerinin ana nedenleri ekonomik ve coğrafi sıkıntılardır. Denizcilik ise göç ettikten sonra yerleştikleri farklı bölgelerde edindikleri bir özelliktir, göçün nedeni değildir.
Soru 2: Orta Asya'dan gerçekleşen Türk göçlerinin en önemli sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
a) Türk kültürünün farklı coğrafyalara yayılması ve geniş bir alanda etkili olması
b) Orta Asya'da Türk nüfusunun tamamen azalması
c) Göç eden tüm Türk boylarının aynı devlet çatısı altında birleşmesi
d) Çin kültürünün Türkler üzerindeki etkisinin sona ermesi
Cevap: a) Türk kültürünün farklı coğrafyalara yayılması ve geniş bir alanda etkili olması
Çözüm: Türklerin farklı yönlere doğru yaptıkları göçler, gittikleri bölgelerde devletler kurmalarına ve kendi kültürlerini (devlet yönetimi, askerlik, yaşam tarzı) yaymalarına olanak sağlamıştır. Bu, göçlerin en kalıcı ve önemli sonucudur.
Soru 3: "Orta Asya'da yaşanan kuraklık ve nüfus artışı, Türk boylarının birbiriyle mücadele etmesine ve daha elverişli topraklar aramak için göç etmelerine neden olmuştur."
Bu parçada Türk göçlerinin hangi yönü vurgulanmaktadır?
a) Göçlerin siyasi nedenleri ve sonuçları
b) Göçlerin ekonomik ve sosyal nedenleri
c) Göçlerin dini nedenleri
d) Göçlerin kültürel sonuçları
Cevap: b) Göçlerin ekonomik ve sosyal nedenleri
Çözüm: Paragrafta, göçe neden olan faktörler olarak "kuraklık" (ekonomik) ve "nüfus artışı" (sosyal) ifadeleri kullanılmıştır. Bu da göçlerin temelinde yatan ekonomik ve sosyal sebepleri vurgulamaktadır.
Soru 4: Türklerin Orta Asya'dan göç etmeleri, aşağıdaki alanlardan hangisinde yeni gelişmelerin yaşanmasına doğrudan katkı sağlamıştır?
a) Orta Asya'da tarım tekniklerinin gelişmesi
b) Avrupa ve Orta Doğu'nun siyasi haritasının değişmesi
c) Çin Seddi'nin yıkılması
d) Orta Asya'da ticaret yollarının önemini kaybetmesi
Cevap: b) Avrupa ve Orta Doğu'nun siyasi haritasının değişmesi
Çözüm: Türkler, göç ederek Avrupa'da (Avrupa Hunları, Bulgarlar vb.) ve Orta Doğu'da (Selçuklular, Osmanlılar vb.) yeni devletler kurmuşlardır.