Mutlak değer fonksiyonu, bir sayının sıfıra olan uzaklığını ifade eder. g(x) = |ax + b| şeklindeki fonksiyonlar, doğrusal bir ifadenin mutlak değerini alarak oluşturulur. Bu fonksiyonların cebirsel ve grafiksel temsillerini inceleyelim.
Mutlak değer fonksiyonu, içindeki ifadenin işaretine göre parçalı şekilde yazılabilir:
Örneğin, g(x) = |2x - 4| fonksiyonu şu şekilde parçalı yazılır:
g(x) = |ax + b| fonksiyonunun grafiği, "V" şeklinde bir grafiktir. Bu grafiğin özellikleri:
Örnek: g(x) = |2x - 4| fonksiyonunun grafiği:
1. \( g(x) = |2x - 4| \) fonksiyonunun kritik noktası \( x = \) _____ 'dir.
2. \( g(x) = |-3x + 6| \) fonksiyonunun grafiği \( x \) eksenini _____ noktasında keser.
3. \( g(x) = |x + 5| \) fonksiyonunun minimum değeri _____ 'dır.
4. \( g(x) = |x - 2| \) fonksiyonunun grafiği \( (2, 0) \) noktasında kırılır. (D/Y)
5. \( g(x) = |4x| \) fonksiyonu her zaman artandır. (D/Y)
6. \( g(x) = |-x + 1| \) fonksiyonu ile \( g(x) = |x - 1| \) fonksiyonunun grafikleri aynıdır. (D/Y)
7. Kritik noktası \( x = -3 \) olan fonksiyon: _____
8. Grafiği \( x \) eksenine daha dik olan fonksiyon: _____
9. \( y \) eksenini \( (0, 1) \) noktasında kesen fonksiyon: _____
10. \( g(x) = |3x - 9| \) fonksiyonunun grafiğini çiziniz ve eksen kesim noktalarını belirtiniz.
11. \( g(x) = |-x + 4| \) fonksiyonunun kritik noktasını bulunuz ve bu noktadaki davranışını açıklayınız.
12. \( g(x) = |2x + 6| \) fonksiyonu için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) Grafik \( x \) eksenini \( (-3, 0) \) noktasında keser.
b) Fonksiyonun eğimi her yerde 2'dir.
c) Minimum değeri -6'dır.
d) \( x = 3 \) için \( g(x) = 0 \) olur.
Cevaplar:
1: 2
2: 2
3: 0
4: D
5: Y
6: D
7: A
8: B
9: C
10: (Eksen kesimleri: \( x=3 \), \( y=9 \))
11: (Kritik nokta: \( x=4 \), bu noktada V şekilli kırılma)
12: a
Soru 1: \( g(x) = |2x - 6| \) fonksiyonunun kritik noktası aşağıdakilerden hangisidir? Bu fonksiyonun grafiği hangi noktada "V" şeklini alır?
a) \( x = -3 \)
b) \( x = 0 \)
c) \( x = 2 \)
d) \( x = 3 \)
e) \( x = 6 \)
Cevap: d) \( x = 3 \)
Çözüm: Mutlak değer fonksiyonlarının kritik noktası, içteki ifadenin sıfıra eşit olduğu noktadır. \( 2x - 6 = 0 \) denklemi çözülürse \( x = 3 \) bulunur. Grafik bu noktada yön değiştirir.
Soru 2: \( g(x) = |-3x + 9| \) fonksiyonunun grafiği için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
a) Grafik, \( x = 3 \) noktasında simetriktir.
b) Fonksiyonun eğimi kritik noktanın solunda -3, sağında 3'tür.
c) Fonksiyonun minimum değeri 0'dır.
d) Grafik, \( y \)-eksenini \( (0, 9) \) noktasında keser.
e) Fonksiyonun tanım kümesi \( \mathbb{R} \)'dir.
Cevap: b) Fonksiyonun eğimi kritik noktanın solunda -3, sağında 3'tür.
Çözüm: Mutlak değer fonksiyonlarında eğim, kritik noktanın solunda iç ifadenin katsayısının negatifi (\( 3 \)), sağında ise aynı katsayıdır (\( -3 \)). Seçenekte verilen ifade ters olduğu için yanlıştır.