🎓 Kurallı birleşik fiillerin yazımı (e-bilmek, e-vermek, e-kalmak) Test 2 - Ders Notu
Bu ders notu, kurallı birleşik fiillerin (yeterlilik, tezlik, sürerlilik) yapısını ve yazım kurallarını anlamanıza yardımcı olacaktır. Testte başarılı olmanız için temel bilgileri içermektedir.
📌 💡 Kurallı (Yardımcı) Birleşik Fiiller
Kurallı birleşik fiiller, bir fiilin yanına belirli yardımcı fiillerin getirilmesiyle oluşturulur ve anlamlarına farklı nüanslar katarlar.
- Fiil + Yardımcı Fiil şeklinde oluşurlar.
- Yardımcı fiiller, ana fiile bitişik yazılır.
📌 💪 Yeterlilik Fiili: "-e bilmek"
Bir işi yapabilme, gücü yetme veya olasılık anlamı katar.
- "Yapabilirim", "gelebilirim", "okuyabilirsin" gibi örnekler yeterlilik fiilidir.
- Olumsuzunda "e bilmek" kısmı düşer ve "-e-mez / -a-maz" şeklini alır: "Yapamam", "gelemem".
- ⚠️ **Dikkat:** Yeterlilik fiili, olasılık anlamında kullanıldığında cümleye kesinlik katmaz.
💡 İpucu: Cümlenin anlamına dikkat edin. Yapabilme anlamı mı, yoksa olasılık anlamı mı taşıyor?
📌 🏃 Tezlik Fiili: "-i vermek"
Bir işin çabucak, aniden yapıldığını veya kolaylıkla yapıldığını belirtir.
- "Düşüverdi", "atıverdi", "kırıverdi" gibi örnekler tezlik fiilidir.
- Tezlik fiili genellikle beklenmedik bir anda yapılan eylemleri ifade eder.
⚠️ **Dikkat:** "-i vermek" her zaman tezlik fiili yapmaz. Anlamına dikkat edin!
📌 ⏳ Süreklilik Fiili: "-e kalmak, -e durmak, -e gelmek"
Bir işin devam ettiğini, sürdüğünü ifade eder.
- "-e kalmak": "Baka kaldı", "uyuyakalmışım".
- "-e durmak": "Güle durdu", "konuşa durdular".
- "-e gelmek": "Yazagelmiş", "söyleye gelmişler".
💡 İpucu: Bu fiiller, eylemin ne kadar sürdüğünü veya ne zamandan beri devam ettiğini vurgular.
