Soru:
III. Selim döneminde (1789-1807) yaşanan önemli bir iç ve dış gelişme, devletin çöküşünü hızlandırmıştır. Bu gelişme nedir? Ayrıca, bu dönemde başlatılan ancak başarısız olan yenilik hareketinin adı nedir ve amacı kısaca nedir?
Çözüm:
💡 III. Selim dönemi, hem büyük bir dış tehdidi hem de buna cevap olarak ortaya çıkan büyük bir iç reform hareketini içerir.
- ➡️ Birinci Adım (Dış Gelişme): 1787-1792 yılları arasında devam eden Osmanlı-Rus+Avusturya Savaşı sonunda imzalanan Yaş Antlaşması (1792) ile:
- Kırım'ın Rusya'ya ilhakı kesinleşti.
Bu, Osmanlı için tarihî bir dönüm noktasıdır çünkü ilk kez Müslüman-Türk nüfusun yoğun olduğu bir toprak (Kırım) kaybedilmiştir.
- ➡️ İkinci Adım (İç Gelişme/Yenilik Hareketi): Bu kayıpların ardından III. Selim, Nizam-ı Cedit (Yeni Düzen) adlı reform hareketini başlattı. Bu hareketin temel amacı;
- Askeri, mali ve idari alanlarda köklü reformlar yaparak,
- Avrupa tarzında yeni ve modern bir ordu (Nizam-ı Cedit Ordusu) kurarak,
- Devleti dağılmaktan kurtarmaktı.
✅ Sonuç: Yaş Antlaşması ile Kırım'ın kaybı büyük bir travma yaratmış, Nizam-ı Cedit ise bu travmaya bir cevap olarak doğmuş ancak yeniçeriler ve muhafazakar grupların tepkisi sonucu Kabakçı Mustafa İsyanı (1807) ile başarısızlığa uğramıştır.
