Soru:
1838 Baltalimanı Ticaret Anlaşması'nın, Sanayi İnkılabı'nın bir sonucu olan Avrupa pazar arayışı bağlamında Osmanlı ekonomisine etkileri neler olmuştur? Aşağıdaki maddelerden hangisi bu anlaşmanın doğrudan bir sonucu değildir?
- A) Yabancı mallara uygulanan gümrük vergilerinin düşürülmesi
- B) Osmanlı lonca teşkilatının canlanması
- C) Yerli üreticinin Avrupalı rakipleri karşısında zor durumda kalması
- D) İngiliz tüccarlara iç ticarette Osmanlı tüccarlarıyla aynı hakların tanınması
Çözüm:
💡 Bu soru, bir antlaşmanın Sanayi İnkılabı bağlamındaki rolünü ve sonuçlarını anlamamızı istiyor. Doğru cevabı bulmak için anlaşmanın içeriğini ve mantıksal sonuçlarını gözden geçireceğiz.
- ➡️ Birinci Adım (Anlaşmanın Amacı): 1838 Baltalimanı Anlaşması, İngiltere'nin Sanayi İnkılabı ile ürettiği malları Osmanlı pazarına daha rahat sokabilmek için imzalattığı bir serbest ticaret anlaşmasıdır.
- ➡️ İkinci Adım (Maddelerin Analizi):
- A) Doğru bir sonuçtur. İthal gümrük vergileri %5 gibi çok düşük bir seviyeye sabitlendi.
- B) Bu, anlaşmanın mantığına ve tarihsel gerçeklere ters düşer. Zaten çökmekte olan loncalar, bu anlaşma ile tamamen etkisiz hale gelmiştir, canlanmamıştır.
- C) Doğru bir sonuçtur. Düşük gümrüklerle giren ucuz İngiliz malları, yerli üreticiyi iflasa sürüklemiştir.
- D) Doğru bir sonuçtur. "En ziyade müsaadeye mazhar millet" statüsü ile İngiliz tüccarlara iç ticarette büyük ayrıcalıklar tanınmıştır.
✅ Sonuç: Anlaşmanın temel amacı ve etkisi, Osmanlı sanayisini koruyan duvarları yıkmak olduğu için, loncaların canlanması (\( \text{B} \)) söz konusu olamaz. Doğru cevap B seçeneğidir.
