Soru:
Sanayi İnkılabı'nın ardından Avrupalı devletlerin hammadde ve pazar arayışı, Osmanlı Devleti'ni hangi temel ekonomik yapısal değişikliğe zorlamıştır? Bu değişikliğin Osmanlı ekonomisi üzerindeki en önemli iki sonucunu yazınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, Sanayi İnkılabı'nın Osmanlı ekonomik yapısına etkisini ve sonuçlarını anlamamızı istiyor. Adım adım ilerleyelim.
- ➡️ Birinci Adım: Sanayi İnkılabı ile üretimi katlanarak artan Avrupa malları, Osmanlı gibi geleneksel ekonomilere yöneldi. Osmanlı, bu rekabet karşısında kendi el tezgahları ve küçük atölyeleriyle baş edemedi.
- ➡️ İkinci Adım: Bu durum, Osmanlı'yı Avrupa'nın ucuz ve seri üretilmiş mallarının pazarı haline getirdi. Aynı zamanda, Avrupa'nın sanayisi için bir hammadde kaynağı oldu.
- ➡️ Üçüncü Adım: Bu ilişki, Osmanlı ekonomisinin yapısal olarak dönüşümüne yol açtı. Bu dönüşüm "Açık Pazar (Yarı Sömürge) Ekonomisi" olarak adlandırılır.
- ➡️ Dördüncü Adım: Bu yapının iki önemli sonucu şunlardır:
- 1. Dış Ticaret Açığı: İthalat (satın alınan mamul mallar) ihracat (satılan hammaddeler) karşısında sürekli fazla hale geldi, ekonomi dışa bağımlı oldu.
- 2. Yerli Sanayinin Çöküşü: Dokumacılık gibi geleneksel Osmanlı sanayi kolları, ucuz Avrupa mallarıyla rekabet edemedi ve büyük ölçüde battı.
✅ Sonuç: Osmanlı Devleti, Sanayi İnkılabı'nın bir sonucu olarak "Açık Pazar Ekonomisi"ne dönüşmüş, bu durum dış ticaret açığına ve yerli sanayinin çöküşüne yol açmıştır.
