Soru:
"Kapalı toplum" yapılarında toplumsal hareketlilik neden sınırlıdır? Açıklayınız. Aşağıdaki örneklerden hangisi bir "kapalı toplum" yapısına işaret eder?
- I. Kast sistemi uygulanan Hindistan'da bir çöpçünün oğlunun da çöpçü olması.
- II. Bir girişimcinin, iflas ederek orta sınıftan alt sınıfa düşmesi.
- III. Feodal Japonya'da bir samurayın oğlunun da samuray olması.
Çözüm:
💡 Kapalı toplumlarda statüler doğuştan belirlenir ve bireylerin bu statüleri değiştirmesi çok zordur.
- ➡️ Birinci Adım: Kapalı toplumlarda (örneğin, kast veya zümre sistemleri) tabakalar arası geçiş yasaklanmış veya son derece sınırlandırılmıştır. Hareketlilik, genellikle yapısal hareketlilik gibi zorunlu durumlar dışında neredeyse yoktur.
- ➡️ İkinci Adım: Örnekleri inceleyelim. I. örnek, Hindistan'daki kast sistemini anlatır. Bu sistemde meslek ve statü kalıtsaldır, dolayısıyla hareketlilik yoktur. Bu, tipik bir kapalı toplum örneğidir.
- ➡️ Üçüncü Adım: II. örnek, bir dikey (aşağı) hareketliliktir. Ancak bu hareketlilik, bireyin başarısızlığından kaynaklanmıştır ve kapalı bir toplum yapısından ziyade, açık bir toplumda bile görülebilecek bir durumdur.
- ➡️ Dördüncü Adım: III. örnek, feodal bir zümre sistemidir. Samuraylık soydan geçen bir statüdür ve bu yapıda da hareketlilik son derece sınırlıdır. Bu da kapalı bir toplum yapısına işaret eder.
✅ Sonuç: Kapalı toplumlarda hareketlilik, statülerin kalıtsal olması ve yasal/kültüel engeller nedeniyle sınırlıdır. Verilen örneklerden I ve III kapalı toplum yapısını gösterir.
