Soru:
Bir ülkede, yönetim sistemi monarşiden cumhuriyete değişmiştir. Bu değişim sonucunda, soyluluk unvanları kaldırılmış ve aristokrat ailelerin ayrıcalıkları son bulmuştur. Bu aristokrat ailelerin yaşadığı toplumsal hareketlilik türü nedir? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, toplumun genel yapısındaki bir değişikliğin bireylerin statüsünü nasıl etkilediğini anlamamızı gerektirir.
- ➡️ 1. Adım: Hareketliliğin kapsamını belirleyelim. Burada hareketlilik, sadece birkaç bireyi değil, tüm bir sosyal sınıfı (aristokrasi) ve toplumun siyasi yapısını etkilemiştir. Bu tür toplumun tamamını veya büyük bir kısmını etkileyen köklü değişimlere toplumsal (kollektif) hareketlilik denir.
- ➡️ 2. Adım: Hareketliliğin türünü ve yönünü belirleyelim. Aristokratlar, monarşi döneminde en üst statülere sahipken, cumhuriyet ile birlikte bu ayrıcalıklı statülerini ve siyasi güçlerini kaybetmişlerdir. Bu, açıkça statüde bir düşüştür. Bu nedenle, bu toplumsal hareketlilik dikey ve alçalıcı yöndedir.
- ➡️ 3. Adım: Kavramları birleştirelim. Toplumdaki siyasi, ekonomik veya sosyal yapıdaki köklü bir değişikliğin neden olduğu, kitlesel düzeydeki statü değişimlerine toplumsal (kollektif) hareketlilik denir. Bu örnekte, bir siyasi rejim değişikliği (toplumsal değişme), aristokrat sınıfının kitlesel olarak statü kaybetmesine neden olmuştur.
✅ Sonuç: Aristokrat ailelerin yaşadığı bu durum, alçalıcı yönde bir toplumsal (kollektif) hareketlilik örneğidir. Çünkü toplumsal yapıdaki köklü bir değişim, belirli bir grubun statüsünü kitlesel olarak aşağı yönde değiştirmiştir.
