Çözümlü Örnek 5
Soru:
Aşağıdaki akıl yürütmenin geçerli olup olmadığını belirleyiniz.
1. Tüm insanlar ölümlüdür.
2. Sokrates bir insandır.
C: Öyleyse, Sokrates ölümlüdür.
Çözüm:
💡 Bu, mantıkta çok ünlü bir kıyas (syllogism) örneğidir. Geçerlilik, öncüller doğru kabul edildiğinde sonucun zorunlu olarak doğru olması durumudur.
- ➡️ 1. Adım: Öncülleri doğru kabul edelim. "Tüm insanlar ölümlüdür" ve "Sokrates bir insandır" ifadelerinin her ikisi de doğru olsun.
- ➡️ 2. Adım: Bu öncüllerden "Sokrates ölümlüdür" sonucuna ulaşmak mantıksal olarak zorunlu mudur? Evet. Çünkü Sokrates, "tümü ölümlü olan" insanlar grubunun bir üyesidir. Bir grubun tüm üyeleri bir özelliğe sahipse, o grubun herhangi bir üyesi de o özelliğe sahip olmak zorundadır.
- ➡️ 3. Adım: Sonucun yanlış olma ihtimali var mı? Hayır. Öncüller doğru kabul edildiğinde, sonucun yanlış olması mantıken imkansızdır.
✅ Sonuç: Bu akıl yürütmenin biçimi (formu) geçerlidir. Geçerlilik, öncüllerin gerçek hayattaki doğruluğuyla değil, çıkarımın yapısıyla ilgilidir.
