Çözümlü Örnek 6
Soru:
Aşağıdaki akıl yürütmenin geçerli olup olmadığını belirleyiniz.
1. Eğer yağmur yağarsa, sokaklar ıslaktır.
2. Sokaklar ıslaktır.
C: Öyleyse, yağmur yağmıştır.
Çözüm:
💡 Bu bir koşullu önerme (eğer...ise...) içermektedir. Geçerliliği test etmek için öncülleri doğru kabul edip sonucun yanlış olduğu bir durum hayal edip edemeyeceğimize bakarız.
- ➡️ 1. Adım: Öncülleri doğru kabul edelim. "Eğer yağmur yağarsa, sokaklar ıslaktır" ve "Sokaklar ıslaktır" ifadeleri doğru olsun.
- ➡️ 2. Adım: Peki, bu durumda "Yağmur yağmıştır" sonucu her zaman zorunlu olarak mı doğrudur? Sokakların ıslak olmasının başka bir nedeni olamaz mı? Örneğin, belediye suları sokakları yıkamış olabilir veya bir yangın musluğu patlamış olabilir.
- ➡️ 3. Adım: Bu senaryoda, her iki öncül de doğru ("Eğer yağmur yağsaydı sokaklar ıslak olurdu" ve "Sokaklar belediye yüzünden ıslak") ancak sonuç ("yağmur yağmıştır") yanlıştır.
✅ Sonuç: Öncüller doğru iken sonucun yanlış olabildiği bir senaryo bulabildiğimiz için bu akıl yürütme geçersizdir. Bu, "sonucu doğrulama" (affirming the consequent) olarak bilinen yaygın bir mantık hatasıdır.
