Çözümlü Örnek 11
Soru:
Aşağıdaki kıyas (syllogism) geçerli midir?
- Hiçbir kuş memeli değildir.
- Bazı uçan canlılar memelidir.
- O halde, bazı uçan canlılar kuş değildir.
Çözüm:
💡 Bu soruda, kıyasın geçerliliğini anlamak için öncüllerin bize ne söylediğine ve sonucun onlardan zorunlu olarak çıkıp çıkmadığına bakmalıyız.
- ➡️ 1. Adım: İlk öncül, "kuş" ve "memeli" kümelerinin hiçbir ortak elemanı olmadığını söyler. Yani bu iki küme birbirinden ayrıktır.
- ➡️ 2. Adım: İkinci öncül, "uçan canlılar" ve "memeliler" kümelerinin en az bir ortak elemanı olduğunu söyler. (Örn: Yarasa)
- ➡️ 3. Adım: Sonuç, "uçan canlılar" kümesinin en az bir elemanının "kuş" kümesinde olmadığını iddia eder. Şimdi, öncüller doğru iken bu sonuç her zaman doğru mudur? Evet! Çünkü "uçan canlılar" içinde bulunan memeliler (yarasalar), aynı zamanda kuş olamazlar. Zira ilk öncüle göre hiçbir kuş memeli değildir. Dolayısıyla, bu memeliler (uçan canlılar), "kuş değildir" ifadesine örnek teşkil eder.
- ➡️ 4. Adım: Öncüllerin doğru olduğu her durumda, "uçan canlılar" içinde mutlaka kuş olmayan en az bir canlı (bir memeli) bulunmak zorundadır.
✅ Sonuç: Bu kıyas geçerlidir. Sonuç, öncüllerden mantıksal bir zorunlulukla çıkar.
