Soru:
Bir hastanenin ameliyathane ekibi, cerrahların uzun süren operasyonlar sırasında yaşadığı fiziksel yorgunluğu azaltmak için bir ergonomi projesi başlatmıştır. Proje kapsamında, cerrahların çalışma ortamı gözlemlenmiş ve aşağıdaki veriler toplanmıştır:
- Ameliyat masasının yüksekliği sabittir.
- Cerrahların %80'i boyun ve sırtlarında eğilme gerektiren pozisyonlarda çalışmaktadır.
- Kullanılan aletlerin yerleşimi, cerrahın sıklıkla uzanmasını veya dönmesini gerektirmektedir.
Bu verilere dayanarak, en az 3 ergonomi ilkesi çerçevesinde iyileştirme önerileri sununuz.
Çözüm:
💡 Bu senaryo, bir işin (ameliyatın) insan vücuduna olan etkisini analiz edip, çalışma ortamını insana uyarlamayı (ergonomi) gerektirir. Toplanan veriler ışığında öneriler geliştirelim.
- ➡️ 1. İlke: Çalışma Yüksekliğinin Ayarlanabilirliği
Problem: Sabit ameliyat masası yüksekliği.
Öneri: Ameliyat masasının hidrolik veya elektrikli bir sistemle yüksekliğinin ayarlanabilir hale getirilmesi. Bu, cerrahın boyuna ve çalışma pozisyonuna göre masayı, omuzlarını rahatça aşağıda tutabileceği ve boynunu eğmek zorunda kalmayacağı ideal yüksekliğe getirmesini sağlar.
- ➡️ 2. İlke: Erişilebilirlik ve Malzeme Yerleşimi
Problem: Aletlerin erişilmesi zor yerlerde olması.
Öneri: "İş aletlerini getir, işçiyi değil" prensibini uygulamak. En sık kullanılan aletler, cerrahın dirseği hafifçe açıkken ulaşabileceği "birincil çalışma alanına" yerleştirilmelidir. Daha az kullanılan aletler ise ikincil alanlarda bulunmalıdır. Bu, gereksiz uzanma ve dönme hareketlerini ortadan kaldırır.
- ➡️ 3. İlke: Nötral Vücut Pozisyonlarının Teşviki
Problem: Boyun ve sırtta eğilme.
Öneri: Cerrahın nötral (doğal, düz) bir vücut pozisyonunda durmasını sağlayacak araçlar kullanmak. Örneğin, ameliyat bölgesini büyüterek ve aydınlatarak cerrahın eğilmesini gerektirmeyen cerrahi loupe (büyüteç gözlük) veya ayak pedallı aydınlatma sistemleri sağlanabilir. Ayrıca, ayakta uzun süre durmaktan kaynaklanan yorgunluğu azaltmak için ayak destek minderi kullanılabilir.
✅ Bu üç öneri (ayarlanabilir masa, ergonomik alet yerleşimi ve nötral pozisyonu destekleyen ekipman), cerrahların kas-iskelet sistemi zorlanmalarını azaltarak hem onların sağlığını koruyacak hem de operasyon verimliliğini artıracaktır.
