Soru:
İlk Türk-İslam devletlerinde, medreselerin kurulması ve yaygınlaşmasında aşağıdaki hangi durum temel etken olmuştur?
- A) Haçlı Seferleri'ne karşı askeri strateji geliştirme ihtiyacı
- B) Halkın ekonomik refah düzeyini yükseltme çabası
- C) Şii (Bâtınî) propagandasına karşı Sünnî mezhebi güçlendirme ve devlet memuru yetiştirme gereksinimi
- D) Moğol istilasından kaçan bilim insanlarını himaye etme düşüncesi
- E) Bizans ile kültürel rekabete girişme isteği
Çözüm:
🧠 Bu soru, medreselerin kuruluş amacını ve tarihsel arka planını anlamamızı istiyor.
- ➡️ Özellikle Büyük Selçuklu Devleti döneminde, Fatımî Devleti tarafından yürütülen Şii-Bâtınî propagandası, Sünnî İslam anlayışını ve devletin meşruiyetini tehdit ediyordu.
- ➡️ Vezir Nizamülmülk, bu propagandaya karşı koymak, Sünnî öğretiyi yaymak ve aynı zamanda kadı, müderris, devlet memuru gibi bürokratları yetiştirmek amacıyla Nizamiye Medreseleri'ni kurdurmuştur.
- ➡️ Diğer şıklar, medreselerin dolaylı faydaları olabilir ancak kuruluşunun temel ve doğrudan nedeni değildir.
✅ Temel etken, Şii propagandasına karşı Sünnî mezhebi güçlendirme ve devlet kadrolarını eğitme ihtiyacıdır. Cevap: C
