Soru:
1982 Anayasası'na göre, "Vatandaşlık ödevi" ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
- A) Her Türk, hiçbir ayırım gözetilmeksizin, bu ödevi yerine getirmekle yükümlüdür.
- B) Askerlik hizmetinin şekli ve koşulları yasa ile düzenlenir.
- C) Vatandaşlık ödevi, yalnızca askerlik hizmetinden ibarettir.
- D) Kadınlar ve erkekler için askerlik hizmeti koşulları yasa ile belirlenebilir.
- E) Askerlik hizmeti yerine getirilirken temel haklara getirilebilecek sınırlamalar Anayasa'da belirtilmiştir.
Çözüm:
🎯 Bu soru, Anayasa'nın 72. maddesinde düzenlenen "Vatandaşlık ödevi"ni ve kapsamını anlamayı gerektirir. Hatalı ifadeyi bulmak için adım adım gidelim:
- ➡️ 1. Adım: Anayasa'nın 72. maddesi "Vatandaşlık ödevi"ni düzenler. Madde: "Vatandaşın, devlete karşı ödevlerinden biri askerlik yapmaktır." Burada dikkat edilmesi gereken nokta, askerliğin vatandaşlık ödevlerinden sadece biri olmasıdır.
- ➡️ 2. Adım: Seçenekleri madde metni ve mantık çerçevesinde değerlendirelim:
- A) Maddenin devamı: "Askerlik hizmeti, her Türk'ün hakkı ve ödevidir." ve "...hiçbir ayırım gözetilmeksizin..." ifadeleri bu seçeneğin doğru olduğunu gösterir. ✅
- B) Maddenin devamında "...Bu hizmetin yerine getirilme şekli ve yükümlülük süresi kanunla düzenlenir." denmektedir. ✅
- C) Madde metninden anlaşılacağı üzere, askerlik vatandaşlık ödevlerinden sadece biridir. Vergi vermek (md.73), dilekçe hakkını kullanırken kimlik bildirmek gibi diğer ödevler de vardır. Bu nedenle "yalnızca" ifadesi hatalıdır. ❌
- D) Madde, "Kadınlar ve erkekler için askerlik hizmeti şartları kanunla düzenlenir." hükmünü içerir. ✅
- E) Maddenin son cümlesi: "Askerlik hizmeti yerine getirilirken vatandaşlara, ... Anayasa'da tanınan temel hak ve hürriyetler nasıl kısıtlanıyorsa, aynı şekilde kısıtlanabilir." ✅
✅ C şıkkı, vatandaşlık ödevinin kapsamını yanlış ve eksik tanımladığı için yanlış olan ifadedir.
