Soru:
Bir öğrenci, matematik dersinde birkaç sınavdan düşük not almış ve "Ne kadar çalışırsam çalışayım başaramıyorum, ben matematiği asla anlayamayacağım" düşüncesiyle çalışmayı tamamen bırakmıştır.
Bu öğrencinin durumu, Seligman'ın öne sürdüğü öğrenilmiş çaresizlik kuramına göre aşağıdakilerden hangisiyle doğrudan ilişkilidir?
- A) Yetersiz pekiştireç almasıyla
- B) Öz yeterlilik inancının düşük olmasıyla
- C) Geçmişteki başarısızlıklarının, gelecekteki çabalarının da sonucu değiştiremeyeceğine dair bir inanç oluşturmasıyla
- D) İçsel motivasyonunun yüksek olmasıyla
- E) Sosyal çevresinden yeterli desteği görmemesiyle
Çözüm:
💡 Öğrenilmiş çaresizlik, bireyin geçmişte kontrol edemediği olumsuz durumlar nedeniyle, sonucu değiştirebileceği yeni durumlarda bile çaba göstermekten vazgeçmesidir.
- ➡️ Birinci adım: Öğrenci, geçmişteki birkaç matematik sınavında başarısız olmuştur (olumsuz durum).
- ➡️ İkinci adım: Bu başarısızlıklar, onun zihninde "çalışma" davranışı ile "başarı" sonucu arasında bir bağ olmadığı inancını yerleştirmiştir. Yani çabanın işe yaramadığını düşünmektedir.
- ➡️ Üçüncü adım: Bu inanç, onun artık çalışma davranışını göstermemesine (çabayı bırakmasına) neden olmuştur. Bu süreç, öğrenilmiş çaresizliğin temel mekanizmasını yansıtır: Geçmiş deneyim → İnanç (Çabanın işe yaramayacağı) → Davranış (Çabayı bırakma).
✅ Doğru cevap, bu süreci en iyi tanımlayan C) Geçmişteki başarısızlıklarının, gelecekteki çabalarının da sonucu değiştiremeyeceğine dair bir inanç oluşturmasıyla seçeneğidir.
