Soru:
Bir öğretmen, sınıfında öğrenilmiş çaresizlik belirtileri gösteren öğrenciler için aşağıdaki stratejilerden hangisini öncelikle uygulamalıdır?
- A) Öğrencilere daha zor ve karmaşık görevler vermek
- B) Öğrencilerin küçük de olsa başarılarını fark edip pekiştirmek
- C) Öğrencileri başarısız oldukları alanlarda sık sık sözlü sınavlara tabi tutmak
- D) Öğrencilerin kendi başlarına çözebilecekleri problemleri birbirlerine çözdürtmek
- E) Sınıf kurallarını sıkı bir şekilde uygulayarak disiplini sağlamak
Çözüm:
💡 Öğrenilmiş çaresizliğin temelinde, bireyin "yaptığım hiçbir şey sonucu değiştirmiyor" inancı yatar. Bu inancı kırmak için en etkili yöntem, davranış ile olumlu sonuç arasındaki bağı yeniden kurmaktır.
- ➡️ Birinci adım: A seçeneği (daha zor görevler) öğrencideki başarısızlık hissini ve çaresizliği daha da artırabilir.
- ➡️ İkinci adım: C seçeneği (sık sözlü sınav) kaygıyı artırabilir ve başarısızlık deneyimlerini çoğaltabilir.
- ➡️ Üçüncü adım: D ve E seçenekleri ise doğrudan çaresizlik duygusunu hedef almaz.
- ➡️ Dördüncü adım: B seçeneği "Öğrencilerin küçük de olsa başarılarını fark edip pekiştirmek" ise tam olarak doğru stratejidir. Çünkü bu yöntem, öğrenciye "yaptığın çaba işe yarıyor, sen başarabilirsin" mesajı verir. Davranış ile olumlu sonuç arasındaki kopmuş bağı onarır ve öğrencinin kontrol duygusunu ve öz yeterliliğini geri kazanmasına yardımcı olur.
✅ Doğru cevap, öğrenilmiş çaresizlik döngüsünü kırmak için en temel ve etkili yöntem olan B) Öğrencilerin küçük de olsa başarılarını fark edip pekiştirmek'tir.
