Mantık hataları (Safsatalar) nedir

Örnek 04 / 12
Soru:

Bir film eleştirmeni şöyle yazmıştır: "Bu film ya çok iyi olacak ya da çok kötü. Ortası yok. Filmin başrol oyuncusu daha önce çok başarılı filmlerde oynadı, bu yüzden bu film de kesinlikle çok iyi olacak."

Bu eleştirinin mantığında hangi iki farklı hata bir arada bulunmaktadır?

Çözüm:

💡 Eleştiriyi iki kısma ayırarak analiz edelim:

  • ➡️ Adım 1 - İlk Hata: "Bu film ya çok iyi olacak ya da çok kötü. Ortası yok." cümlesi, seçenekleri keyfi olarak ikiye indirgemektedir. Oysa bir film "iyi", "idare eder", "vasat", "kötü" gibi birçok farklı şekilde değerlendirilebilir.
  • ➡️ Adım 2 - İkinci Hata: "Başrol oyuncusunun geçmiş başarısı, filmin kalitesinin garantisidir." önermesi, bir bütünün (filmin) kalitesinin, onun bir parçasının (oyuncunun) kalitesine dayanarak belirlenebileceğini varsaymaktadır. Bu her zaman doğru değildir; senaryo, yönetmen, diğer oyuncular vb. birçok faktör etkilidir.
  • ➡️ Adım 3: Bu iki hata, argümanı temelsiz kılmaktadır.

✅ Bu argümanda iki mantık hatası bir arada bulunur:
1. Yanlış İkilem (False Dilemma) Safsatası: Gerçekte daha fazla seçenek varken, sadece iki aşırı seçenek sunulmuştur.
2. Bütüne İlişkin Safsata (Fallacy of Composition): Bir parçanın özelliğinin (oyuncunun iyi olması), bütüne (filmin tamamına) olduğu gibi aktarılacağı yanılgısıdır.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Konuya Geri Dön: