Soru:
Bir araştırmacı, farklı şehirlerdeki birçok kütüphaneyi ziyaret eder ve her birinde kitapların raflarda düzenli olduğunu gözlemler. Araştırmacı, "Tüm kütüphanelerde kitaplar düzenlidir" genellemesine ulaşır.
Bu çıkarım hangi türdendir ve temel dayanağı nedir?
Çözüm:
🧠 Bu, tümevarımlı (indüktif) bir çıkarımdır. Özel gözlemlerden genel bir sonuç çıkarılmaktadır.
- ➡️ 1. Adım: Araştırmacı, gözlem yaptığı her bir kütüphane (A kütüphanesi, B kütüphanesi, C kütüphanesi...) için "kitaplar düzenli" önermesinin doğru olduğunu görür.
- ➡️ 2. Adım: Gözlemlediği sınırlı sayıdaki örnekten (tüm kütüphaneleri gezmemiştir) yola çıkarak, gözlem yapmadığı kütüphaneler de dahil olmak üzere tüm kütüphaneler için bir genelleme yapar.
- ➡️ 3. Adım: Tümevarımın temel dayanağı, benzerlik ve tekrardır. Sürekli aynı sonucu gözlemlemek, genel bir kural olduğu fikrini güçlendirir.
✅ Sonuç: Çıkarım türü: Tümevarım (Endüksiyon). Dayanak: Tekrarlanan özel gözlemlerden hareketle genel bir yargıya varmak.
