Soru:
Aşağıdaki akıl yürütmenin geçerli olup olmadığını belirleyiniz:
Öncüller:
- Bazı kediler siyahtır.
- Bazı köpekler siyahtır.
Sonuç:
- O halde, bazı kediler köpektir.
Çözüm:
💡 Bu örnek, geçerlilik ile doğruluk arasındaki farkı göstermek için mükemmeldir. Sonuç açıkça yanlış olsa bile akıl yürütme geçersiz olabilir.
- ➡️ 1. Adım: Öncülleri anlayalım. Her iki öncül de "bazı" niceleyicisini kullanıyor. Yani, siyah olan bir kedi grubu ve siyah olan bir köpek grubu var. Ancak bu grupların aynı veya farklı olduğu hakkında bir bilgi verilmiyor.
- ➡️ 2. Adım: Geçerlilik testini uygulayalım. Öncüllerin doğru olduğu, ancak sonucun yanlış olduğu bir dünya hayal edebilir miyiz? Evet! Siyah kedilerin (örneğin, Mina) ve siyah köpeklerin (örneğin, Karabaş) ayrı ayrı var olduğu, ancak hiçbir kedinin köpek olmadığı bir dünya hayal edin. Bu durumda her iki öncül de doğru, ancak sonuç ("bazı kediler köpektir") kesinlikle yanlış olur.
- ➡️ 3. Adım: Geçerli bir akıl yürütmede, öncüllerin doğru olduğu her olası durumda sonuç da doğru olmalıdır. Burada öncüller doğruyken sonucun yanlış olduğu bir durum bulabildiğimize göre...
✅ Sonuç: Bu akıl yürütme geçersizdir. Çünkü öncüllerin doğru olması, sonucun doğru olmasını gerektirmez.
