Soru:
"Basınç" bir türetilmiş niceliktir.
a) Basıncı tanımlayan fiziksel formülü yazınız.
b) Basıncın SI sistemindeki birimini (Pascal) temel birimler cinsinden ifade ediniz.
c) Bu türetilmiş niceliği oluşturmak için kullanılan temel nicelikleri listeleyiniz.
Çözüm:
💡 Bu soru, bir türetilmiş niceliğin temel niceliklere nasıl bağlı olduğunu üç aşamada göstermektedir.
- ➡️ Adım a) Formül: Basınç, birim yüzeye etki eden dik kuvvet olarak tanımlanır. Formülü: \( P = \frac{F}{A} \)
Burada \(P\) Basınç, \(F\) Kuvvet, \(A\) Yüzey Alanı'dır.
- ➡️ Adım b) Birim: Basıncın SI birimi Pascal (Pa)'dır.
\( Pa = \frac{N}{m^2} \). Kuvveti (N) temel birimler cinsinden yazarsak:
\( Pa = \frac{kg \cdot m \cdot s^{-2}}{m^2} = kg \cdot m^{-1} \cdot s^{-2} \)
- ➡️ Adım c) Temel Nicelikler: Birim çözümlemesinden yola çıkarak, Pascal'ın temel birimleri kg, m ve s'dir. Dolayısıyla Basınç niceliği, aşağıdaki temel niceliklerden türetilmiştir:
✅ Sonuç:
a) \( P = \frac{F}{A} \)
b) \( Pa = kg \cdot m^{-1} \cdot s^{-2} \)
c) Kütle, Uzunluk, Zaman
