Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ebilmek" ile yapılan birleşik fiilin yazımı doğru verilmiştir?
- A) Bu kadar yükü tek başıma taşıyabilirim.
- B) Yarınki toplantıya yetişe bilirim.
- C) Ona bu haberi söyleyebilir miyim?
- D) Bu problemi çözemeyebiliriz.
Çözüm:
💡 Kurallı birleşik fiillerden "ebilmek" her zaman bitişik yazılır. Fiile eklenirken ünlü uyumlarına uyar ve "-ebilmek" veya "-abilmek" şeklini alır.
- ➡️ A seçeneği: "taşıyabilirim" → taşı-(y)abilmek (Doğru, bitişik yazılmış)
- ➡️ B seçeneği: "yetişe bilirim" → yetiş-ebilmek (Yanlış, ayrı yazılmış)
- ➡️ C seçeneği: "söyleyebilir miyim?" → Soru eki "-mi" ayrı yazılır, fiil "söyleyebilir" bitişik doğru. Ancak soru kökü "ebilmek" ile yapılan birleşik fiilin yazımı ile ilgili olduğu için bu seçenek doğru değil, çünkü "ebilmek" değil, soru eki var.
- ➡️ D seçeneği: "çözemeyebiliriz" → çöz-e-me-y-ebil-ir-iz (Olumsuzluk eki "-me" ve "ebilmek" bitişik. Bu da doğru bir yazımdır.)
✅ Ancak soru hangisinde dediği için ve A seçeneği de doğru olduğu için, genel kuralı en net gösteren A seçeneği cevaptır. D seçeneği de doğrudur fakat A daha temel bir örnektir. Sorunun beklentisi "ebilmek"in bitişik yazıldığını gösteren ilk ve en sade örneği bulmaktır. Cevap: A
