Soru:
"Gel-(ebilmek)" ve "oku-(ivermek)" fiillerini kullanarak birer cümle yazınız ve bu birleşik fiillerin doğru yazılışlarını gösteriniz.
Çözüm:
💡 Bu tür fiilleri birleştirirken fiil kökü ile yardımcı eylem arasına gelen ses olaylarına dikkat etmeliyiz.
- ➡️ Gel-(ebilmek): "Gel-" fiili ünsüz (l) ile bittiği için yardımcı eylem doğrudan eklenir. Araya kaynaştırma harfi girmez. Cümle: "Toplantıya zamanında gelebilirim." ✅ Yazım doğru.
- ➡️ Oku-(ivermek): "Oku-" fiili ünlü (u) ile bittiği için yardımcı eylem eklenirken araya "y" kaynaştırma harfi girer. Ayrıca, "oku-" fiilinin sonundaki "u" ünlüsü düşer. Cümle: "Şu mektubu bir okuyuver, çok uzun değil." ❌ Bu yazım yanlıştır. Doğrusu, ünlü düştüğü için "okuyver" şeklinde olmalıdır. Cümle: "Şu mektubu bir okuyuver." değil, "okuyver".
✅ Sonuç: "Gelebilirim" (Doğru) ve "Okuyuver" (Yanlış) → Doğrusu: "Okuyver"