Soru:
"Yazar, metninde 'zamanın bir nehir gibi aktığını' ifade ediyor." Bu cümlede bahsedilen ifade, bir metnin sanatsal mı yoksa öğretici mi olduğuna dair size nasıl bir ipucu verir? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, dilin kullanım biçiminin metnin türünü nasıl ele verdiğini anlamamızı sağlar.
- ➡️ 1. Adım - İfadeyi Tanımla: "Zamanın bir nehir gibi akması" ifadesi, soyut bir kavram olan "zamanı", somut bir varlık olan "nehir"e benzetmektedir. Bu, edebî bir sanat olan teşbih (benzetme)'dir.
- ➡️ 2. Adım - İfadenin İşlevini Belirle: Bu ifadenin amacı, zaman kavramını güzel, etkileyici ve çağrışım yüklü bir şekilde anlatmaktır. Okuyucunun zihninde bir imge (görüntü) oluşturmayı ve onu düşündürmeyi hedefler. Kesin ve ölçülebilir bir bilgi sunmaz.
- ➡️ 3. Adım - Metin Türüne Bağla: Öğretici metinlerde (ders kitabı, makale vb.) amaç açıklık ve nesnelliktir. "Zaman, olayların art arda sıralanışıdır" gibi bir tanım yapılır. Mecaz ve benzetmeler, anlamı bulanıklaştırabileceği için genellikle tercih edilmez.
✅ Sonuç: Bir metinde mecaz, benzetme gibi sanatlı ifadelere rastlanması, o metnin büyük olasılıkla sanatsal (edebî) bir metin olduğunun güçlü bir göstergesidir.
