Çözümlü Örnek 4
Soru:
Bir kitap, masa üzerinde hareketsiz durmaktadır. Bu sistemdeki bir Etki-Tepki kuvvet çiftini ve bir Dengeleyici Kuvvet çiftini tanımlayınız. Bu iki kavram arasındaki farkı açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, Newton'un 3. Yasası'nı dengelenmiş kuvvetlerle karıştırmamak için çok önemlidir.
- ➡️ Etki-Tepki Çifti (Newton'un 3. Yasası): Kitabın Dünya'ya uyguladığı yerçekimi kuvveti (ağırlığı) ile Dünya'nın kitaba uyguladığı yerçekimi kuvveti bir etki-tepki çiftidir. Daha somut bir çift: Kitabın masaya uyguladığı ağırlık kuvveti (etki) ile masanın kitaba uyguladığı normal kuvvet (tepki). Bu kuvvetler farklı cisimler üzerindedir ve her zaman eşit büyüklüktedir.
- ➡️ Dengeleyici Kuvvetler (Newton'un 1. Yasası): Kitap hareketsiz olduğu için üzerindeki net kuvvet sıfırdır. Kitabın ağırlığı (Dünya'nın kitaba çekimi) ile masanın uyguladığı normal kuvvet, kitabın üzerinde dengelenmişlerdir. Bu kuvvetler aynı cisim (kitap) üzerindedir ve büyüklükleri eşittir.
- ➡️ Temel Fark: Etki-Tepki çiftleri farklı iki cisim üzerine etki eder. Dengeleyici kuvvetler ise aynı cisim üzerine etki eder.
✅ Sonuç: Etki-Tepki çifti: Kitabın masaya uyguladığı kuvvet (ağırlık) ve Masanın kitaba uyguladığı kuvvet (normal kuvvet). Dengeleyici kuvvetler: Kitabın ağırlığı ve Masanın kitaba uyguladığı normal kuvvet. Görüldüğü gibi kuvvetler aynı ama tanımları farklıdır!
