Matematikte toplama ve çarpma işlemlerinin bazı özel kuralları vardır. Bunlara değişme, birleşme ve dağılma özelliği denir. Bu özellikler, işlemleri daha kolay yapmamızı sağlar.
Toplama ve çarpma işlemlerinde sayıların yerleri değişse de sonuç değişmez.
Örnek:
Toplama ve çarpma işlemlerinde sayıların gruplandırılması sonucu değiştirmez.
Örnek:
Çarpma işleminin toplama veya çıkarma işlemi üzerine dağılma özelliği vardır.
Örnek:
Not: Çıkarma ve bölme işlemlerinde değişme ve birleşme özelliği yoktur.
Soru 1: Aşağıdaki işlemlerden hangisi değişme özelliğine örnek olarak gösterilebilir?
a) \( 5 \times (3 + 2) = (5 \times 3) + (5 \times 2) \)
b) \( 8 + 4 = 4 + 8 \)
c) \( (6 \times 2) \times 3 = 6 \times (2 \times 3) \)
d) \( 10 - 5 = 5 - 10 \)
Cevap: b) \( 8 + 4 = 4 + 8 \)
Çözüm: Değişme özelliği, sayıların yerlerinin değişmesine rağmen sonucun aynı kalmasıdır. Toplama ve çarpma işlemlerinde geçerlidir.
Soru 2: \( 12 \times (5 + 3) \) işleminin sonucunu dağılma özelliği kullanarak hesaplamak isteyen bir öğrenci hangi adımı doğru uygular?
a) \( 12 \times 5 + 3 \)
b) \( 12 \times 5 + 12 \times 3 \)
c) \( (12 + 5) \times (12 + 3) \)
d) \( 12 + (5 \times 3) \)
Cevap: b) \( 12 \times 5 + 12 \times 3 \)
Çözüm: Dağılma özelliğinde çarpma işlemi, parantez içindeki her terime ayrı ayrı uygulanır: \( a \times (b + c) = a \times b + a \times c \).
Soru 3: Birleşme özelliği aşağıdaki işlemlerden hangisinde geçerli değildir?
a) \( (15 + 7) + 3 = 15 + (7 + 3) \)
b) \( (4 \times 6) \times 2 = 4 \times (6 \times 2) \)
c) \( (20 - 8) - 2 = 20 - (8 - 2) \)
d) \( (10 \div 5) \div 2 = 10 \div (5 \div 2) \)
Cevap: c) \( (20 - 8) - 2 = 20 - (8 - 2) \)
Çözüm: Birleşme özelliği çıkarma ve bölme işlemlerinde geçerli değildir. Parantezlerin yeri değiştiğinde sonuç farklı olur.
Soru 4: \( 7 \times (x + 4) = 63 \) denklemini dağılma özelliği ile çözmek isteyen bir öğrenci, ilk adımda aşağıdakilerden hangisini yazmalıdır?
a) \( 7x + 4 = 63 \)
b) \( 7x + 28 = 63 \)
c) \( x + 28 = 63 \)
d) \( 7x \times 28 = 63 \)
Cevap: b) \( 7x + 28 = 63 \)
Çözüm: Dağılma özelliği uygulanarak \( 7 \times x + 7 \times 4 = 7x + 28 \) elde edilir.