Veri Toplamada Rastgelelik Nedir?
Rastgelelik, bir veri toplama sürecinde her bir öğenin eşit şansa sahip olması ve seçimlerin önceden tahmin edilememesi durumudur. İstatistikte, verilerin tarafsız ve temsili olması için rastgelelik önemlidir.
Rastgele Veri Toplama Yöntemleri
- Basit Rastgele Örnekleme: Her bireyin eşit seçilme şansı vardır (örneğin: isim çekme).
- Tablo Kullanımı: Rastgele sayı tabloları veya bilgisayar programlarıyla seçim yapılabilir.
- Sistematik Örnekleme: Belirli bir kurala göre (örneğin her 10. kişi) seçim yapılır.
Neden Rastgelelik Önemlidir?
Rastgele seçim yapılmazsa:
- Veri yanlı olabilir.
- Sonuçlar genel popülasyonu yansıtmayabilir.
- Hatalı kararlara yol açabilir.
Örnek
Bir okulda 500 öğrenciden 50'sini rastgele seçmek için:
- 1'den 500'e numara verilir.
- Rastgele sayı üreteciyle 50 farklı numara belirlenir.
- Seçilen numaralardaki öğrenciler anket için alınır.
Matematiksel Not: Rastgele seçimde bir öğenin seçilme olasılığı \( P = \frac{1}{N} \)'dir (N: toplam birim sayısı).
