Soru:
Aşağıda isimleri verilen tortul kayaçlardan hangisi, oluşum şekli bakımından diğer üçünden farklıdır?
- A) Kalker (Kireçtaşı)
- B) Kömür
- C) Konglomera
- D) Kumtaşı
Çözüm:
🔍 Bu soruyu çözmek için her bir kayaç türünün hangi tortul kayaç grubuna ait olduğunu bilmemiz gerekir.
- ➡️ Adım 1 - Seçenekleri İncele:
- A) Kalker: Genellikle kimyasal çökelme sonucu (sudaki kalsiyum bikarbonatın çökeltisi) veya organik kalıntılardan (kabuklu canlılar) oluşur. Bu nedenle Kimyasal veya Organik tortul kayaç sınıfına girer.
- B) Kömür: Tamamen bitki kalıntılarının milyonlarca yıl boyunca basınç altında kalmasıyla oluşur. Bu, onu tipik bir Organik Tortul Kayaç yapar.
- C) Konglomera: Yuvarlaklaşmış çakılların doğal bir çimento ile birleşmesinden oluşur. Bu, onu tipik bir Kırıntılı (Klastik) Tortul Kayaç yapar.
- D) Kumtaşı: Kum tanelerinin (genellikle kuartz) sıkışıp birleşmesiyle oluşur. Bu da onu tipik bir Kırıntılı (Klastik) Tortul Kayaç yapar.
- ➡️ Adım 2 - Farkı Bul: Görüldüğü gibi C ve D seçenekleri aynı gruptadır (Kırıntılı). A ve B ise farklı gruplardandır. Ancak soru "diğer üçünden farklı olanı" sorduğu için, çoğunluğun oluşturduğu gruba bakmalıyız. Konglomera ve Kumtaşı, Kırıntılı grubun temsilcileridir. Kömür ise oluşum şekli (organik köken) itibarıyla diğerlerinden kesinlikle farklıdır.
✅ Doğru cevap B) Kömür'dür. Çünkü Kömür Organik tortul kayaçken, diğerleri (Kalker bazı durumlarda organik olsa da genellikle kimyasal/kırıntılı sınıfta değerlendirilir ve Konglomera/Kumtaşı açıkça kırıntılıdır) temelde farklı oluşum mekanizmalarına sahiptir.
