Soru:
Bir öğrenci, tortul kayaçların oluşum sürecini araştırıyor. Aşağıdaki süreçlerden hangisi tortul kayaç oluşumunun doğru sıralamasını vermektedir?
- A) Çökelme - Taşınma - Boşluklarda minerallerin çökelmesi - Sıkışma ve taşlaşma
- B) Ayrışma - Taşınma - Çökelme - Sıkışma ve taşlaşma
- C) Sıkışma ve taşlaşma - Ayrışma - Çökelme - Taşınma
- D) Taşınma - Ayrışma - Sıkışma ve taşlaşma - Çökelme
Çözüm:
💡 Tortul kayaçlar, mevcut kayaçların parçalanıp, taşınıp, birikip katılaşmasıyla oluşur. Bu süreci adım adım inceleyelim.
- ➡️ Birinci Adım (Ayrışma): Öncelikle ana kayaçlar, fiziksel ve kimyasal süreçlerle (rüzgar, su, sıcaklık değişimi) parçalanır ve ayrışır.
- ➡️ İkinci Adım (Taşınma): Ayrışan bu malzemeler (tortular), akarsu, rüzgar, buzul gibi dış kuvvetlerle taşınır.
- ➡️ Üçüncü Adım (Çökelme/Birikme): Taşınan tortular, enerjileri azaldığında (örneğin bir göl, deniz veya okyanus tabanında) birikir ve çökelir.
- ➡️ Dördüncü Adım (Sıkışma ve Taşlaşma - Diyajenez): Üstteki tabakaların ağırlığıyla sıkışan ve aralarında doğal bir çimento oluşan tortular, zamanla sertleşerek tortul kayaçları oluşturur.
✅ Bu sıralamaya baktığımızda doğru cevap B şıkkıdır (Ayrışma - Taşınma - Çökelme - Sıkışma ve taşlaşma).
