Soru:
Bir öğrenci, tortul kayaçların oluşum sürecini araştırıyor. Aşağıdaki olayları tortul kayaç oluşum sürecine göre (en erken olandan en geç olana) sıralayınız.
- A) Çimentolaşma
- B) Taşınma
- C) Ayrışma ve Aşınma
- D) Birikme (Çökelme)
Çözüm:
💡 Tortul kayaçlar, belirli bir sıra izleyen fiziksel ve kimyasal süreçler sonucunda oluşur. Bu süreci adım adım takip edelim:
- ➡️ İlk Adım (C): Öncelikle ana kayaçlar, güneş, rüzgar, yağmur ve sıcaklık değişimleri gibi dış etkenlerle parçalanır, ufalanır ve ayrışır. Buna Ayrışma ve Aşınma denir.
- ➡️ İkinci Adım (B): Ayrışan bu malzemeler (sedimanlar), akarsular, rüzgarlar veya buzullar tarafından taşınır. Bu süreç Taşınma olarak adlandırılır.
- ➡️ Üçüncü Adım (D): Taşınan malzemeler, göl, deniz tabanı veya karadaki çukur alanlar gibi uygun ortamlarda birikir. Bu süreç Birikme (Çökelme)'dir.
- ➡️ Son Adım (A): Biriken bu gevşek malzemelerin üzerine gelen yeni tabakaların basıncı (diyajenez) ve mineralli suların etkisiyle katılaşıp sertleşmesine Çimentolaşma denir ve tortul kayaç oluşumu tamamlanır.
✅ Doğru sıralama: C - B - D - A'dır.
