Soru:
Aşağıdaki tortul kayaçlar ve oluşum biçimleri eşleştirilmiştir. Hangisi yanlış eşleştirilmiştir?
- A) Konglomera \(\rightarrow\) Fiziksel (Kırıntılı) Tortul
- B) Tuz \(\rightarrow\) Kimyasal Tortul
- C) Kömür \(\rightarrow\) Organik Tortul
- D) Traverten \(\rightarrow\) Fiziksel (Kırıntılı) Tortul
Çözüm:
💡 Tortul kayaçları oluşum biçimlerine göre üçe ayırırız. Her bir seçeneği bu bilgiyle kontrol edelim:
- ➡️ A Seçeneği (Konglomera): İri çakıl ve taşların doğal bir çimento ile birleşmesiyle oluşur. Bu, Fiziksel (Kırıntılı) Tortul kayaçların tipik bir örneğidir. Doğru.
- ➡️ B Seçeneği (Tuz): Göl veya deniz sularının buharlaşması sonucu içindeki tuzların çökelip katılaşmasıyla oluşur. Bu bir çökelme (kimyasal) sürecidir. Kimyasal Tortul olarak sınıflandırılır. Doğru.
- ➡️ C Seçeneği (Kömür): Milyonlarca yıl önceki bitkilerin kalıntılarının, basınç ve sıcaklık altında değişime uğramasıyla oluşur. Organik Tortul kayaçtır. Doğru.
- ➡️ D Seçeneği (Traverten): Kalsiyum bikarbonat içeren yeraltı sularının yeryüzüne çıkıp, içindeki karbondioksitin uçması ve kalsiyum karbonatın (\(CaCO_3\)) çökelmesiyle oluşur. Bu bir kimyasal çökelme sürecidir. Dolayısıyla Traverten bir Kimyasal Tortul kayaçtır. Fiziksel olarak eşleştirilmesi yanlıştır.
✅ Yanlış eşleştirme D seçeneğinde yapılmıştır.
