Soru:
Tanzimat Fermanı'nın "kanun üstünlüğü" ilkesini benimsemesi, aşağıdaki alanlardan hangisinde en az doğrudan etkili olmuştur?
- A) İdari (Yönetim) Alan
- B) Hukuki (Yargı) Alan
- C) Askeri Alan
- D) Ekonomik Alan
Çözüm:
💡 Kanun üstünlüğü, devletin işleyişini ve birey-devlet ilişkisini düzenleyen bir ilkedir. Etkisini en az gösterdiği alanı bulmak için seçenekleri bu açıdan değerlendirelim.
- ➡️ A) İdari Alan: Doğrudan ve yoğun etki. Yöneticilerin keyfi uygulamalarının önüne geçilmesi, rüşvetin kaldırılması gibi maddeler idari alanı doğrudan düzenler.
- ➡️ B) Hukuki Alan: Doğrudan ve temel etki. Yargılamasız ceza olmaması, mahkeme güvencesi gibi maddeler hukuk sisteminin kalbindedir.
- ➡️ C) Askeri Alan: Sınırlı ve dolaylı etki. Asker alma işlemlerinin düzene konulması gibi maddeler olsa da, kanun üstünlüğünün ana odağı askeri düzenlemeler değil, sivil idare ve hukuk sistemidir.
- ➡️ D) Ekonomik Alan: Doğrudan etki. Mülkiyet hakkının güvence altına alınması, vergi adaleti gibi maddeler ekonomik hayatı ve yatırımları doğrudan etkilemiştir.
✅ Kanun üstünlüğü ilkesi, devletin sivil yapılanmasını ve hukuk sistemini merkeze alır. Askeri alandaki düzenlemeler bu ilkenin bir uzantısı olsa da, etki en az bu alanda doğrudan olmuştur. Doğru cevap C Seçeneği'dir.