Soru:
Tanzimat Fermanı'nın aşağıdaki maddelerinden hangisi, kanun üstünlüğü ilkesini en doğrudan ve açık şekilde ifade etmektedir?
- A) Herkesin mal ve mülküne sahip olması, bunu miras bırakabilmesi
- B) Vergilerin herkesin gelirine göre toplanması
- C) Asker alma işlemlerinin belli bir düzene konulması
- D) Hiç kimse kanunlara aykırı olarak yargılanamaz ve cezalandırılamaz.
Çözüm:
💡 Bu soruda, "kanun üstünlüğü" kavramını hangi maddenin doğrudan karşıladığını bulmamız gerekiyor. Kanun üstünlüğü, herkesin (devlet de dahil) hukuk kurallarına uyması ve kimsenin kanunların üstünde bir güce sahip olmaması demektir.
- ➡️ A seçeneği, mülkiyet hakkını güvence altına alır. Bu önemli bir haktır ancak doğrudan "kanun üstünlüğü" ifadesi değildir.
- ➡️ B seçeneği, adil vergilendirme ilkesini vurgular. Bu da hukuk devleti ile ilişkilidir ama sorunun odağı değildir.
- ➡️ C seçeneği, askerlik işlerinin düzene sokulmasını anlatır. Bu, idari bir düzenlemedir.
- ➡️ D seçeneği ise, "Hiç kimse kanunlara aykırı olarak yargılanamaz ve cezalandırılamaz" hükmüyle, bireyin haklarının keyfi uygulamalara karşı kanunlarla korunduğunu belirtir. Bu, kanun önünde eşitlik ve devletin bile kanunlarla bağlı olması anlamına gelir.
✅ Sonuç: Kanun üstünlüğü ilkesini en açık ve doğrudan ifade eden madde D seçeneğidir.
