Soru:
"Bütün insanlar ölümlüdür." önermesinin çelişiği (contradictory) aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Hiçbir insan ölümlü değildir.
- B) Bazı insanlar ölümlüdür.
- C) Bazı insanlar ölümlü değildir.
- D) Bütün insanlar ölümlü değildir.
- E) İnsan olan ölümlüdür.
Çözüm:
💡 Çelişki ilişkisi, aynı özne ve yüklemle kurulan, nicelik ve nitelikleri farklı olan önermeler arasındadır. Bu önermeler aynı anda hem doğru hem yanlış olamaz.
- ➡️ Verilen önerme: "Bütün insanlar ölümlüdür." Bu bir A tipi (Tümel Olumlu) önermedir.
- ➡️ A tipi bir önermenin çelişiği, O tipi (Özel Olumsuz) önermedir.
- ➡️ Yani, "Bütün S'ler P'dir." (A) önermesinin çelişiği "Bazı S'ler P değildir." (O) önermesidir.
- ➡️ Soruya uyarlarsak: "Bütün insanlar ölümlüdür." (A) ↔ "Bazı insanlar ölümlü değildir." (O)
✅ Doğru cevap, çelişiği olan C seçeneği'dir.