Soru:
Aşağıdaki kıyasın geçerli olabilmesi için boş bırakılan yere hangi önerme getirilmelidir?
1. Bütün bilim adamları meraklıdır.
2. _______________________
3. O halde, Ali meraklıdır.
- A) Ali bilim adamıdır.
- B) Bazı bilim adamları Ali'dir.
- C) Bütün meraklılar Ali'dir.
- D) Ali meraklıdır.
- E) Hiçbir bilim adamı Ali değildir.
Çözüm:
💡 Bu bir kıyas (syllogism) sorusudur. Geçerli bir kıyasta iki öncül ve bir sonuç bulunur. Sonucun doğru çıkması için öncüller tam olmalıdır.
- ➡️ Sonuç önermesi: "Ali meraklıdır." Bu, tekil bir önermedir ve formu "S, P'dir." şeklindedir. (Ali=S, Meraklı=P)
- ➡️ 1. Öncül: "Bütün bilim adamları meraklıdır." (Bütün M'ler P'dir.)
- ➡️ Kıyasın geçerli olması için 2. öncül, Ali (S) ile bilim adamları (M) arasında bir bağ kurmalıdır. En yaygın ve geçerli form, "Ali bir bilim adamıdır." yani "S, M'dir." önermesidir.
- ➡️ Seçeneklere baktığımızda "Ali bilim adamıdır." ifadesi A seçeneğinde verilmiştir. Bu önerme, Ali'yi bilim adamları sınıfına dahil eder.
- ➡️ Kıyası tamamlarsak:
- Büyük Öncül: Bütün M'ler P'dir. (Bütün bilim adamları meraklıdır.)
- Küçük Öncül: S, M'dir. (Ali bilim adamıdır.)
- Sonuç: O halde, S, P'dir. (O halde, Ali meraklıdır.)
✅ Doğru cevap, kıyası geçerli kılan A seçeneği'dir.
