Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim, açıklamasıyla birlikte verilmemiştir?
- A) O kadar şaşırdı ki dili tutuldu, hiçbir şey söyleyemedi.
- B) Bu konuda aklı yatmadığı için, yani ikna olmadığı için projede yer almak istemiyor.
- C) İşler yoluna girdi, artık yağmur olsa çamur olsa umurumuzda değil.
- D) Yeni gelen müdür, şirkette kova kova su döktü, birçok köklü değişiklik yaptı.
- E) Ona bu haberi vermek için dilimin ucuna geldi, fakat söyleyemedim.
Çözüm:
💡 Bu soruda, bir cümlede deyimin anlamının açıkça verilip verilmediğini kontrol etmemiz isteniyor. Açıklama, genellikle "yani", "-erek", "-ip" gibi ifadelerle veya virgülle ayrılarak verilir.
- ➡️ A seçeneği: "Dili tutuldu" deyimi verilmiş ve ardından "hiçbir şey söyleyemedi" ifadesiyle bu deyimin anlamı açıklanmıştır.
- ➡️ B seçeneği: "Aklı yatmadığı" deyiminden sonra "yani ikna olmadığı için" ifadesiyle deyimin anlamı doğrudan verilmiştir. Açıklama vardır.
- ➡️ C seçeneği: "Yağmur olsa çamur olsa" deyimi, "umurumuzda değil" ifadesiyle açıklanmıştır. (Her türlü kötü koşul, önemsiz hale geldi anlamında). Açıklama vardır.
- ➡️ D seçeneği: "Kova kova su dökmek" deyimi, "birçok köklü değişiklik yaptı" ifadesiyle açıklanmış GİBİ görünebilir. Ancak bu deyimin gerçek anlamı "büyük ve temel değişiklikler yapmak, altüst etmek" değil, "boşuna emek ve çaba harcamak, nafile uğraşmak"tır. Cümledeki açıklama, deyimin yanlış anlamı üzerinden yapıldığı için burada deyim açıklamasıyla birlikte doğru olarak verilmemiştir.
- ➡️ E seçeneği: "Dilimin ucuna geldi" deyimi, "fakat söyleyemedim" ifadesiyle açıklanmıştır. (Söylemek üzere oldu ama söyleyemedi). Açıklama vardır.
✅ D seçeneğinde, deyim yanlış anlamda kullanıldığı için açıklaması da yanlıştır. Dolayısıyla deyim, açıklamasıyla birlikte doğru olarak verilmemiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.
