Soru:
Musul sorunu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
- A) Sorunun Lozan'da çözülememesi üzerine, Türkiye ve İngiltere arasında 1924'te İstanbul'da bir konferans düzenlenmiştir.
- B) İngiltere, Hakkâri'ye bağlı Şeyh Said İsyanı'nın çıkmasını, bölgenin Türk idaresine uygun olmadığının kanıtı olarak göstermeye çalışmıştır.
- C) Milletler Cemiyeti'nin verdiği karar, Brüksel Hattı olarak adlandırılan geçici sınırı kalıcı hale getirmiştir.
- D) Ankara Antlaşması ile Musul, İngiliz mandası altındaki Irak'a bırakılmıştır.
- E) Türkiye, Musul petrollerinden 25 yıl süreyle gelir elde etme hakkını kazanmıştır.
Çözüm:
💡 Bu soru, seçeneklerdeki detayların doğruluğunu kontrol etmeyi gerektirir. Yanlış olan ifadeyi bulmalıyız.
- ➡️ A seçeneği doğrudur. 19 Mayıs - 5 Haziran 1924 tarihleri arasında İstanbul/Haliç'te bir konferans yapılmıştır.
- ➡️ B seçeneği doğrudur. 1925'te çıkan Şeyh Said İsyanı, İngiltere tarafından Türkiye'nin bölgede kontrolü sağlayamadığı yönünde propaganda malzemesi yapılmıştır.
- ➡️ C seçeneği yanlıştır. Milletler Cemiyeti'nin belirlediği ve Türkiye'nin kabul etmediği geçici sınır, "Brüksel Hattı" değil, "Brüksel Hattı"nın revize edilmiş hali olan ve günümüzdeki sınıra çok yakın olan "Ankara Hattı" veya resmi adıyla geçici sınırdır. Brüksel Hattı, 1924 İstanbul Konferansı'nda İngiliz temsilci Sir Percy Cox'un öne sürdüğü daha geniş bir hattır. Milletler Cemiyeti'nin 1925'te belirlediği hat ise budur ve kalıcı hale getirilmiştir. Ancak soruda "Brüksel Hattı" ifadesi kullanılarak bilgi kargaşası yaratılmak istenmiştir. En net yanlış ifade buradadır.
- ➡️ D seçeneği doğrudur. 1926 Ankara Antlaşması ile Musul vilayeti, İngiliz mandası altındaki Irak'a bırakılmıştır.
- ➡️ E seçeneği doğrudur. Antlaşma ile Türkiye, Musul petrollerinden 25 yıl süreyle %10 gelir payı alma hakkı elde etmiştir.
✅ Yanlış ifade C seçeneğidir.
