Soru:
W. Köhler'in şempanzelerle yaptığı deneylerde, hayvanın bir problemi çözmek için aniden bir içgörü (kavrayış) geliştirdiği gözlemlenmiştir. Aşağıdaki durumlardan hangisi Köhler'in "kavrayış yoluyla öğrenme" kuramına en uygun örnektir?
- A) Bir köpeğin, zil sesinden sonra yemek geleceğini öğrenerek salya salgılaması
- B) Bir öğrencinin, matematik problemini çözmek için farklı formülleri deneyerek sonuca ulaşması
- C) Bir şempanzenin, kafesin tavanına asılı muzu almak için kutuları üst üste dizmesi
- D) Bir farenin, labirentte doğru yolu bulduğunda pekiştireç alması
- E) Bir insanın, yabancı dildeki kelimeleri tekrar ederek ezberlemesi
Çözüm:
💡 Köhler'in kavrayış (içgörüsel) öğrenmesinde birey, problemi çözebilmek için parçaları bir anda birleştirir ve ani bir çözüm bulur. Bu süreç deneme-yanılma değil, ani bir anlama ve kavrama şeklindedir.
- ➡️ A seçeneği, Pavlov'un klasik koşullanmasına örnektir.
- ➡️ B seçeneği, deneme-yanılma yoluyla öğrenmeyi anlatır.
- ➡️ C seçeneği, Köhler'in Sultan isimli şempanze ile yaptığı ünlü deneyin ta kendisidir. Şempanze, kutuları bir süre inceledikten sonra ani bir içgörü ile üst üste dizmiş ve muza ulaşmıştır.
- ➡️ D seçeneği, Thorndike'ın etki yasasına uygun bir edimsel koşullanma örneğidir.
- ➡️ E seçeneği, ezber yoluyla öğrenmeyi temsil eder.
✅ Doğru cevap, ani bir kavrayışın en net şekilde gözlemlendiği C seçeneğidir.
