Soru:
Bir koşucu, 100 metre düz bir parkuru 10 saniyede koşuyor. Hemen ardından aynı yolu başlangıç noktasına 25 saniyede yürüyerek dönüyor. Koşucunun bu hareketi için;
- a) Toplam yer değiştirme nedir?
- b) Aldığı toplam yol kaç metredir?
- c) Ortalama sürati kaç m/s'dir?
- d) Ortalama hızı kaç m/s'dir?
Çözüm:
💡 Bu soru, ortalama hız (vektörel, yer değiştirmeye bağlı) ile ortalama sürat (skaler, alınan toplam yola bağlı) arasındaki farkı göstermektedir.
- ➡️ a) Toplam Yer Değiştirme (Δx): Koşucu başlangıç noktasına döndüğü için son konumu ile ilk konumu aynıdır. Dolayısıyla Δx = 0 metre.
- ➡️ b) Aldığı Toplam Yol: 100 m (gidiş) + 100 m (dönüş) = 200 metre.
- ➡️ c) Ortalama Sürat: Sürat = Toplam Yol / Toplam Zaman.
Toplam Zaman = 10 s + 25 s = 35 s.
Ortalama Sürat = 200 m / 35 s ≈ 5,71 m/s.
- ➡️ d) Ortalama Hız: Hız = Toplam Yer Değiştirme / Toplam Zaman.
\( v_{ort} = \frac{0 \text{ m}}{35 \text{ s}} \) = 0 m/s.
✅ Sonuçlar: a) 0 m, b) 200 m, c) ≈5,71 m/s, d) 0 m/s. Görüldüğü gibi ortalama hız ve sürat farklı kavramlardır.
